Een correcte kostprijs berekenen is belangrijk voor een winstgevend bedrijf. De juiste methode helpt u bij een scherpe prijsstrategie en voorkomt dat u te laag of te hoog prijst. In dit artikel leert u hoe u de kostprijs berekent en hoe u veelgemaakte fouten voorkomt.

Inhoud

Wat is een kostprijs en welke kosten tellen mee?

Bij het berekenen van de kostprijs is het belangrijk om alle relevante kosten te identificeren. De kostprijs per product of dienst omvat alle uitgaven die nodig zijn voor de productie of levering ervan. Het verschil tussen de kostprijs en verkoopprijs bepaalt de winstmarge, die zorgvuldig moet worden berekend.

Er zijn verschillende soorten kosten waarmee u rekening moet houden:

  • Vaste kosten (constante kosten): dit zijn kosten die onafhankelijk zijn van het aantal producten dat u maakt of de diensten die u levert. Denk aan huur, verzekeringen en salarissen.
  • Variabele kosten: deze kosten veranderen afhankelijk van de productie of dienstverlening. Voorbeelden zijn grondstoffen, energieverbruik en transportkosten.
  • Directe kosten: dit zijn kosten die direct toe te wijzen zijn aan een product of dienst, zoals materialen en productiekosten.
  • Indirecte kosten: dit zijn kosten die moeilijker te koppelen zijn aan een specifiek product, maar die wel invloed hebben op de totale uitgaven, zoals administratie en marketing.

Het correct in kaart brengen van deze totale kosten is essentieel voor een accurate kostprijsberekening en voorkomt dat u te lage prijzen hanteert, wat ten koste kan gaan van uw winstgevendheid op de lange termijn.

Vind alle handige financiële tools voor uw bedrijf op één digitaal platform van Finom.

Bekijk onze zakelijke rekening

Hoe berekent u de kostprijs?

De eerste stap is het verzamelen van alle kosten bij elkaar. Dit omvat vaste kosten, zoals huur en verzekeringen, en variabele kosten, zoals materialen en transport. Daarnaast is het belangrijk om rekening te houden met indirecte uitgaven, zoals administratie en onderhoud, die niet direct aan een product toe te wijzen zijn, maar wel meetellen in de totale kosten.

Een veelgebruikte methode om de kostprijs per eenheid te berekenen is door gebruik te maken van een kostprijsberekening formule. Voor een productgebaseerd bedrijf ziet dit er als volgt uit:

Kostprijs per product = (Totale vaste kosten + Totale variabele kosten) / Aantal producten 

Voor een dienstverlener wordt de berekening vaak gebaseerd op gewerkte uren:

Kostprijs per uur = Totale kosten per maand / Uren per maand

Is het altijd mogelijk om zelf de kostprijs te berekenen?

U hebt het recht om de prijs van goederen of diensten vast te stellen. De overheid kan alleen ingrijpen wanneer er ondersteunende maatregelen voor de economie van het land nodig zijn.

Er is echter één uitzondering. Uitgevers en importeurs stellen een vaste prijs vast voor nieuwe boeken. Dit geldt echter niet voor elektronische publicaties.

Kostprijs berekenen: methodes

Er zijn verschillende manieren om de kostprijs per product of dienst te berekenen. De juiste methode hangt af van de complexiteit van uw bedrijf en hoe nauwkeurig u de kosten wilt toewijzen. Hieronder bespreken we de twee meest gebruikte methodes.

Integrale kostenberekening

Bij integrale kostenberekening worden alle totale kosten evenredig verdeeld over de producten of diensten die uw bedrijf levert. Dit is een eenvoudige methode die vooral geschikt is voor bedrijven met een beperkt aantal producten en relatief constante kosten. Het nadeel is dat deze methode minder nauwkeurig is, omdat het geen rekening houdt met verschillen in productieprocessen of gebruik van middelen.

Activity-Based Costing (ABC-methode)

De activity-based costing (ABC-methode) biedt een gedetailleerde manier om de kostprijs te berekenen. In plaats van de kosten gelijkmatig te verdelen, worden ze toegewezen aan specifieke bedrijfsactiviteiten. Hierdoor krijgt u een realistischer beeld van welke processen de meeste kosten met zich meebrengen en waar besparingen mogelijk zijn. Dit is vooral nuttig voor bedrijven met meerdere producten of diensten, waarbij sommige aanzienlijk duurder zijn om te produceren dan andere.

Kostprijs berekenen: praktische voorbeelden

De kostprijs berekenen blijft vaak abstract totdat het wordt toegepast op een echte situatie. Hieronder volgen twee praktijkvoorbeelden: een productgebaseerd bedrijf en een dienstverlener.

Voorbeeld 1: productgebaseerd bedrijf

Stel, een meubelmaker wil de kostprijs per tafel berekenen. Hij maakt 100 tafels per maand en heeft de volgende totale kosten:

  • Vaste kosten: huur van de werkplaats, machines en verzekeringen (€ 2.000 per maand).
  • Variabele kosten: hout, lak, schroeven en transport (€ 50 per tafel).
  • Indirecte kosten: administratie en marketing (€ 500 per maand).

Om de kostprijs per tafel te berekenen, telt hij eerst zijn vaste en indirecte kosten op en deelt dit door het aantal producten:

Kostprijs per tafel = (2.000 + 500) / 100 = € 25

Daarna voegt hij de variabele kosten toe:

€ 25 +  € 50 = € 75 per tafel

Als hij een winstmarge wil toevoegen, moet hij dit bedrag verhogen om een rendabele kostprijs en verkoopprijs te hanteren.

Voorbeeld 2: dienstverlener

Een freelance marketeer rekent uit hoeveel hij per uur moet vragen om zijn kosten te dekken en winst te maken. Zijn totale kosten per maand bedragen € 3.000, inclusief huur van een kantoor, software-abonnementen en administratie.

Hij werkt gemiddeld 120 facturabele uren per maand. Zijn kostprijs berekenen formule is dan:

Kostprijs per uur = 3.000 / 120 = € 25 per uur

Veelgemaakte fouten bij het berekenen van de kostprijs en hoe u ze voorkomt

Een correcte kostprijs berekenen voorkomt financiële tegenvallers en helpt u om een duurzame bedrijfsvoering op te bouwen. Toch maken veel ondernemers fouten bij het bepalen van hun kostprijs per product of dienst. Hieronder bespreken we drie veelvoorkomende valkuilen en hoe u ze kunt vermijden.

Te lage prijzen hanteren

Een van de grootste fouten is het onderschatten van de totale kosten, waardoor producten of diensten tegen een te lage prijs worden aangeboden. Dit kan aantrekkelijk lijken om concurrentievoordeel te behalen, maar leidt op de lange termijn tot verlies. Zorg ervoor dat u een realistische kostprijs berekenen formule gebruikt en een gezonde winstmarge toevoegt.

Indirecte kosten vergeten

Veel ondernemers focussen uitsluitend op directe kosten, zoals materialen en arbeidsuren, maar vergeten de indirecte kosten mee te nemen. Denk aan administratie, verzekeringen en marketing. Een product maakt niet alleen gebruik van grondstoffen, maar ook van ondersteunende middelen die meetellen in de kosten per product. Door deze kosten in uw berekening op te nemen, voorkomt u een vertekend beeld van uw winstgevendheid.

Geen langetermijnvisie

Prijzen die vandaag winstgevend lijken, kunnen op de lange termijn problematisch zijn als stijgende kosten niet worden meegenomen. Denk aan inflatie, duurdere grondstoffen en loonsverhogingen. Door toekomstige uitgaven mee te nemen en uw kostprijsberekening regelmatig te herzien, blijft uw bedrijf financieel stabiel. Een liquiditeitsbegroting biedt inzicht in kasstromen en voorkomt verrassingen.

Door deze valkuilen te vermijden en een doordachte scherpe prijsstrategie te hanteren, zorgt u ervoor dat uw onderneming op lange termijn gezond blijft.

Veelgestelde vragen

Wat is een kostprijs?

Een kostprijs is het totaal van alle uitgaven die gemaakt worden om een product of dienst te produceren of leveren. Dit omvat vaste kosten, variabele kosten, directe kosten, en indirecte kosten.

Hoe bereken ik de kostprijs?

Om de kostprijs te berekenen, brengt u eerst alle uitgaven in kaart, waaronder vaste en variabele kosten. Vervolgens verdeelt u deze kosten over de producten of diensten die u levert. Door ook rekening te houden met indirecte kosten, zoals administratie en marketing, krijgt u een realistisch beeld van de totale uitgaven per eenheid.

Hoe berekent u de kostprijs per product?

Om de kostprijs per product te berekenen, telt u eerst alle vaste en variabele kosten op. Vervolgens deelt u deze totale kosten door het aantal producten dat geproduceerd wordt. Dit geeft een realistische basis voor een scherpe prijsstrategie.

Wat betekent de kostprijs van de omzet?

De kostprijs van de omzet (ook wel ‘cost of goods sold’, COGS) zijn de directe kosten die gepaard gaan met de productie van verkochte goederen of diensten. Dit omvat materiaalkosten, directe lonen en productiekosten, maar sluit vaste overheadkosten uit.

Wat is een geamortiseerde kostprijs?

Een geamortiseerde kostprijs verwijst naar de verdeling van kosten over een langere periode. Dit wordt vaak toegepast op investeringen zoals machines, software of grote aankopen, waarbij de kosten per maand of per jaar worden afgeschreven.

Lees onze andere artikelen:

Laatste artikelen

Bericht delen