Goodwill: een ongebruikelijk soort activa

Wat is goodwill

De goodwill van uw bedrijf wordt op de balans weergegeven als immateriële vaste activa. Het vertegenwoordigt de meerwaarde van een bedrijf bovenop zijn tastbare activa en passiva. De waarde van goodwill manifesteert zich in de bereidheid van kopers om extra geld te betalen voor een bedrijf, gebaseerd op verwachte toekomstige winsten en de synergieën die ontstaan bij een overname.

Goodwill ontstaat op verschillende manieren, vooral in de context van vermogensbeheer. We bekijken de meestvoorkomende:

• Unieke managementvaardigheden: een bedrijf kan over speciale vaardigheden en ervaring in portfoliobeheer beschikken, wat het waardevoller maakt.
• Overname van een bedrijf: een bedrijf dat een ander bedrijf overneemt, kan een premie betalen boven de waarde van de netto-activa van het doelbedrijf vanwege verwachte synergetische effecten of vanwege een sterke reputatie en merk.

Welke soorten goodwill bestaan er?

Er zijn verschillende soorten goodwill, laten we elk gedetailleerd bekijken:

• Ondernemingsgoodwill: dit type goodwill is verbonden met de waarden van het gehele bedrijf. Het ontstaat voornamelijk door een sterk merk, duurzame klantrelaties, de reputatie van het bedrijf en zijn strategische positie op de markt. Goodwill kan ontstaan in verschillende rechtsvormen in Nederland, zoals bij besloten en open vennootschappen (bv en nv).
• Persoonlijke goodwill: nauw verbonden met de capaciteiten, vaardigheden of reputatie van een persoon. Dit type is vooral relevant voor een eenmanszaak, waar het succes van de onderneming direct afhankelijk is van de persoonlijke kwaliteiten, professionalisme en zakelijke connecties van de eigenaar.

Voorbeeld van goodwill

Laten we een voorbeeld van goodwill bekijken.

Bedrijf "A" is een Nederlands bedrijf dat gespecialiseerd is in de ontwikkeling van intelligente veiligheidssystemen voor commerciële en residentiële gebouwen. Het staat bekend om zijn innovatieve benaderingen in de integratie van AI in beveiligingssystemen.

Bedrijf "B" is een grote internationale fabrikant van veiligheidssystemen. Het is zeer geïnteresseerd in het verdiepen van zijn productportfolio en het versterken van het innovatieve potentieel. Dit bedrijf besluit "A" over te nemen.

Bij het besluit om zijn technologische mogelijkheden en marktaanwezigheid uit te breiden, identificeert " B " "A" als een ideale kandidaat voor overname.

Details van de deal:

• "B" komt overeen om "A" te kopen voor 450 miljoen euro.
• De objectieve waarde van de netto-activa van "A" op het moment van de deal bedraagt 250 miljoen euro.

Berekening van goodwill:

Het verschil tussen de aankoopprijs (450 miljoen euro) en de waarde van de netto-activa (250 miljoen euro), gelijk aan 200 miljoen euro, wordt weerspiegeld als goodwill op de balans van "B" na de voltooiing van de aankoop.

De impact van goodwill op uw bedrijf

Goodwill kan een aanzienlijke invloed hebben op een bedrijf, vooral in de context van de aankoop, verkoop of overdracht van een bedrijf. 

Wanneer een bedrijf wordt gekocht, is de waardering van zijn goodwill een belangrijk onderdeel van de transactie. Dit verhoogt niet alleen de totale waarde die de koper bereid is te betalen, maar weerspiegelt ook de verwachtingen met betrekking tot toekomstige voordelen van de overname. In situaties waarin een bedrijf overgaat naar een nieuwe eigenaar, kan de aanwezigheid van aanzienlijke goodwill het overdrachtsproces versnellen en de totale waarde van de deal verhogen.

Goodwill kan een extra stimulans zijn voor de koper, door de unieke aspecten van het bedrijf te benadrukken die niet weerspiegeld worden in de fysieke activa.

Goodwill kan verschillende voordelen bieden, zoals:

• Verhoging van de waarde van het bedrijf: een bedrijf met veel goodwill wordt hoger gewaardeerd.
• Marketingvoordeel: een sterk merk en reputatie kunnen krachtige marketinginstrumenten zijn.

Persoonlijke goodwill, die nauw verbonden is met een specifiek persoon, kan riskant zijn. Als deze persoon het bedrijf verlaat, kan dit negatieve gevolgen hebben voor het bedrijf:

• Klantenverlies: klanten die verbonden zijn aan een specifiek persoon, kunnen samen met hem vertrekken. 
• Waardevermindering: bij de overdracht van het bedrijf aan een nieuwe eigenaar kan het ontbreken van een sleutelfiguur leiden tot een verlaging van de totale bedrijfswaarde.

Berekening van goodwill

Hoe bepaalt u goodwill als het iets immaterieels is? In het proces van het waarderen van een bedrijf voor de berekening van goodwill kunnen verschillende methoden worden gebruikt, laten we deze bekijken.

Methode van berekening op basis van surpluswinst

Deze methode waardeert goodwill als de contante waarde van toekomstige extra winsten, d.w.z. winsten die het normale rendementsniveau overstijgen. Het stapsgewijze proces van berekening ziet er als volgt uit:

1. Schat de eerlijke marktwaarde van een onderneming.
2. Bepaal het normale rendement op geïnvesteerd kapitaal. Bijvoorbeeld, als het normale rendement 10% is, zal dit uw basisrente zijn.
3. Voorspel de toekomstige winsten van het bedrijf.
4. Trek het normale rendement op geïnvesteerd kapitaal af van de voorspelde winsten (berekend als het product van de eerlijke waarde van activa maal het normale rendement).
5. Disconteer de verkregen surpluswinsten naar het heden, met gebruik van een passende disconteringsvoet.

Methode van discounted cash flow (DCF)

De DCF-methode schat de waarde van een bedrijf door toekomstige kasstromen te voorspellen en deze naar het heden te disconteren. Voor de berekening van goodwill:

1. Stel prognoses op van de kasstromen voor toekomstige perioden.
2. Kies een geschikte disconteringsvoet om de risico's gerelateerd aan de kasstromen te weerspiegelen.
3. Disconteer de toekomstige kasstromen naar het heden.
4. Tel de verdisconteerde kasstromen bij elkaar op om de totale waarde van het bedrijf te krijgen.
5. Trek uw nettowaarde af van uw totale kosten. Het verschil vertegenwoordigt de waarde van de goodwill.

EBITDA-methode

EBITDA (Earnings Before Interest, Taxes, Depreciation, and Amortization) is een maatstaf voor de winst voor aftrek van rente, belastingen, afschrijvingen en amortisatie. De EBITDA-multiplier wordt gebruikt om de waarde van een bedrijf te schatten in vergelijking met zijn winst:

1. Bereken de EBITDA van het bedrijf.
2. Bepaal de EBITDA-multiplier, die meestal is gebaseerd op gemiddelde industrienormen of gegevens van transacties met vergelijkbare bedrijven.
3. Vermenigvuldig de EBITDA met de multiplier om de geschatte waarde van het bedrijf te krijgen.
4. Trek van deze waarde de netto activa van het bedrijf af. Het resultaat is de goodwill.

Betaling van goodwill

De betaling van goodwill vindt plaats op het moment van het sluiten van de aankooptransactie van een bedrijf. Op dat moment draagt de koper geld of andere activa over aan de verkoper als compensatie voor het overgenomen bedrijf, inclusief de immateriële activa.

Wanneer de waarde van goodwill niet nauwkeurig kan worden bepaald op het moment van de transactie, kunnen de partijen een overeenkomst aangaan die bepaalde betalingsvoorwaarden voor goodwill omvat. Dit kan een Earn-out clausule bevatten: een voorwaarde die stelt dat een deel van de goodwill-betaling afhankelijk zal zijn van de toekomstige financiële prestaties van het bedrijf. Partijen kunnen bijvoorbeeld uitkomen op voorwaardelijke betalingen die afhankelijk zijn van het plaatsvinden van bepaalde gebeurtenissen of het bereiken van specifieke prestaties door het bedrijf na de transactie.

In sommige gevallen kan de koper overeenkomen om een deel van de goodwill-kosten uit te stellen, wat een nauwkeuriger beoordeling van de bijdrage van het overgenomen bedrijf aan de financiële resultaten van de nieuwe eigenaar mogelijk maakt.

Goodwill en de Belastingdienst

Volgens IAS 36 wordt goodwill weergegeven als een immaterieel activum en wordt de goodwill niet afgeschreven, maar moet er jaarlijks worden getest op waardevermindering. Elk jaar moet een bedrijf beoordelen of de waarde van de goodwill is gedaald in vergelijking met zijn boekwaarde.

De overdracht van een bedrijf kan de overdracht van goodwill omvatten, en daarom kunnen er belastinggevolgen ontstaan binnen de familie, zoals erfbelasting of schenkingen.

Het is belangrijk dat als uw opvolger een bedrag voor goodwill betaalt, de belastingdienst dit bedrag beschouwt als onderdeel van de winst uit bedrijfsbeëindiging. Over deze winst moet u belasting betalen.

Het concept van badwill versus goodwill

Er bestaat niet alleen goodwill, maar ook badwill. Wat is dan het verschil tussen deze twee concepten? Badwill ontstaat wanneer een bedrijf wordt gekocht onder de waarde van zijn netto activa. Dit kan gebeuren als het financiële problemen heeft, een slechte reputatie heeft of een andere kwestie. Bovendien impliceert dit fenomeen dat de koper bepaalde risico's op zich neemt.

Voor meer duidelijkheid, laten we twee voorbeelden bekijken.

Conclusie

Goodwill beschrijft de extra waarde die een koper bereid is te betalen boven de kosten van de netto activa. Dit wordt gedreven door een uitstekende reputatie van het bedrijf, het merk, de klantenbasis en andere immateriële activa. Goodwill kan de totale waarde van het bedrijf verhogen en dient als een signaal voor investeerders over de potentiële voordelen van de overname.

Lees verder in onze andere artikelen:

• RSIN-nummer: Essentie, betekenis en toepassing
• CVV- en CVC-code: wat betekent dit nummer op uw bankkaart?
• Omzet: betekenis en berekening
• Besloten vennootschap: wat is een bv?
• Statuten: wat zijn statuten en hoe stelt u ze op?