Concurrentieanalyse: samenstellingen, methoden en voorbeelden

Wat moet een concurrentieanalyse bevatten?

Concurrentieanalyse helpt MKB-bedrijven en zelfstandigen om inzicht te krijgen in de marktdynamiek, trends en concurrentiegedrag. Door concurrenten te analyseren op aspecten zoals productaanbod, prijsstrategieën, marketingkanalen en klantenservice, kunnen bedrijven hun eigen strategieën optimaliseren en differentiëren.

Uiteindelijk heeft een concurrentieanalyse als doel om een voordeel te krijgen ten opzichte van de concurrentie. Het kan de sterke en zwakke punten van anderen blootleggen en zo helpen om voor een betere bedrijfsstrategie te zorgen. Om het goed aan te pakken mogen een aantal dingen echter niet ontbreken. Zorg daarom altijd dat een concurrentieanalyse het onderstaande bevat:

De doelmarkt en zijn kenmerken

Afnemers spelen voor ieder bedrijf een grote rol en daarom is het belangrijk dat deze zo goed mogelijk in kaart worden gebracht.

Concurrenten kunnen meerdere doelgroepen tegelijk hebben en het is goed om deze allemaal te analyseren. Het zal u direct inzicht geven of er nog andere doelgroepen zijn om u op te richten en wat u kunt doen om u te onderscheiden van andere bedrijven die soortgelijke producten en diensten aanbieden.

Belangrijkste concurrenten en hun marktposities

De naam zegt het al, maar het voornaamste doel is de concurrenten goed analyseren. Om de concurrentie in kaart te brengen moet u dus gaan kijken welke bedrijven vergelijkbare producten en diensten aanbieden, of ze dezelfde doelgroep hebben en in dezelfde regio actief zijn als dit relevant is. 

Als u precies weet wie uw concurrenten zijn, krijgt u ook een beter idee van de omvang van de markt en hoeveel ruimte er nog is voor nieuwe spelers.

Prijsstrategieën en de kwaliteit van producten en diensten van de concurrentie

Kijk goed naar het assortiment en verzamel informatie over welke producten of diensten de concurrentie te bieden heeft. Hieraan kunt u meteen zien wat er met uw product of dienst overeenkomt, waar de verschillen zitten en waar u eventueel het verschil kunt maken.

Kijk naar de merken, de omvang, de kwaliteit en eventuele recensies om een zo breed mogelijk beeld te krijgen van welke producten en diensten de concurrenten aanbieden.

Marketing- en verkoopstrategieën van de concurrentie

Natuurlijk maakt u een concurrentieanalyse om te zien wat de concurrentie doet en wat uw doelgroep is, maar ook op het gebied van marketing vallen er lessen uit te trekken. Door te kijken naar de marketingactiviteiten van anderen kunt u zien welke kanalen en communicatiemiddelen er worden ingezet om klanten te kunnen bereiken. Nog een interessant onderdeel is om te kijken naar hoe de relaties met bestaande klanten worden onderhouden.

Hoe een concurrentieanalyse samen te stellen

Als u op het punt bent gekomen waarop u een concurrentieanalyse wilt gaan samenstellen weet u nu precies wat er niet mag ontbreken. Maar hoe werkt het wanneer u er echt eentje gaat maken om te kijken wat u ten opzichte van concurrenten allemaal kunt doen? In dat geval moet u de onderstaande onderdelen gebruiken voor het samenstellen van een concurrentieanalyse van hoge kwaliteit.

1. Bepalen van de sleutelparameters voor gegevensverzameling

Het moet duidelijk zijn wat u precies over de concurrentie wilt weten. Denk bijvoorbeeld aan hun assortiment, prijzen, doelgroep, omvang, werkgebied en marketingstrategieën. Per branche kan de exacte inhoud van een concurrentieanalyse dan ook flink verschillen. 

2. Gebruik openbare gegevensbronnen en methoden voor het verzamelen van gegevens

Met openbare gegevensbronnen en methoden kunt u belangrijke primaire gegevens verzamelen. Door bijvoorbeeld naar enquêtes, interviews en recensies te kijken kunt u vaak al heel wat nuttige informatie inwinnen.

3. Systematiseren en analyseren van verzamelde informatie

Ongeacht wat de concurrenten bieden of waar uw analyse zich precies op richt, zal er meer dan genoeg informatie te verzamelen zijn. Op een gegeven moment is het belangrijk om al deze informatie te systematiseren en analyseren om er het beste van te kunnen profiteren.

4. Gebruik de verkregen gegevens voor strategische planning

Alle verkregen gegevens uit een concurrentieanalyse kunnen uiteindelijk worden gebruikt om allerlei aspecten van uw bedrijf te verbeteren. Zo kunt u de analyse onder andere inzetten voor operationele beslissingen en strategische planning.

Specifieke analysemethoden voor MKB en zelfstandigen

Wanneer u als zelfstandige of MKB'er werkt zijn er allerlei dingen waar u zich mee bezig moet houden. Of u nu wilt weten of u in deze rechtsvorm dividend uit kunt keren, hoe u een bedrijf kunt beginnen of wat uw concurrenten doen, vaak bent u op zichzelf aangewezen om het uit te zoeken.

Wanneer u als ZZP'er of MKB'er een concurrentieanalyse moet maken kunnen we u hier gelukkig wel enigszins mee helpen. De onderstaande analysemethoden zijn hier uitermate voor geschikt:

SWOT-analyse

Met een SWOT analyse kunt u alle sterke en zwakke kanten en kansen en bedreigingen van ondernemingen uitzoeken. De SWOT-analyse biedt een holistisch overzicht van de interne en externe factoren die van invloed zijn op een bedrijf, waardoor het strategische besluitvorming kan ondersteunen.

Hier kunt u veel belangrijke informatie mee inwinnen, maar het model kan ook verraderlijk zijn. Het is intensief en tijdrovend en kan worden beperkt door subjectieve interpretaties en onvoldoende diepgaande analyses, waardoor potentiële blinde vlekken ontstaan.

PEST-analyse

Een PEST-analyse is een externe analyse. De vier letters staan voor politiek, economisch, sociaal en technologie. Deze analyse beschrijft macro-omgevingsfactoren die u kunt gebruiken voor strategisch management om beter te anticiperen op veranderingen in de marktomgeving en risico's te verminderen.

Uiteindelijk kan het een interessant hulpmiddel zijn wilt meer producten of diensten verkopen. Het kan helpen bij het identificeren van kansen en bedreigingen die buiten de directe controle van het bedrijf liggen.

De vijf krachten van Porter

Als laatste analysemethode kijken we naar het vijfkrachtenmodel van Porter. Dit is een handig hulpmiddel om te kunnen ontdekken hoe aantrekkelijk een bepaalde branche of bedrijfstak is. Het model richt zich op vijf verschillende factoren:

• Dreiging van nieuwkomers
• Onderhandelingsmacht van leveranciers
• Onderhandelingsmacht van kopers
• Dreiging van vervangende producten
• Intensiteit van rivaliteit tussen concurrenten

Deze kunnen u uiteindelijk helpen om te bepalen in hoeverre uw bedrijfstak aantrekkelijk is, wat de verhoudingen zijn en met welke concurrenten u te maken hebt.

Voorbeelden van succesvolle concurrentieanalyse

Het maakt niet uit in welke branche u actief bent, een goede concurrentieanalyse is altijd essentieel voor het behalen van succes. Het doel ervan is om de strategieën binnen uw bedrijf aan te passen en te verbeteren om meer potentiële klanten aan te trekken dan uw concurrenten.

Airbnb heeft bijvoorbeeld de traditionele hotelindustrie uitgedaagd door een uniek aanbod van accommodaties aan te bieden. Hotels hebben hierop gereageerd door hun diensten te diversifiëren en meer persoonlijke ervaringen aan te bieden om concurrerend te blijven in de markt.

Als u kijkt naar Apple en Samsung in de technologiesector, ziet u dat beide bedrijven voortdurend concurrentieanalyses uitvoeren om elkaars producten en strategieën te begrijpen. Dit heeft geleid tot innovaties en verbeteringen in producten en marketingstrategieën die hen hebben geholpen hun positie in de markt te behouden en te verbeteren.

Problemen en uitdagingen bij het uitvoeren van een concurrentieanalyse

Via een concurrentieanalyse directe en indirecte concurrenten onderzoeken om zo zelf verbeteringen door te voeren binnen uw onderneming is een goede strategie. Toch zijn er ook een aantal valkuilen en kleine uitdagingen waar u goed rekening mee moet houden. Door deze te vermijden kunt u optimaal profiteren van de informatie die u uit een concurrentieanalyse kunt halen:

• Moeite met het vinden van relevante gegevens. Sommige zaken liggen niet binnen uw eigen vermogen en dat kan met het vinden van relevante gegevens ook het geval zijn. Als de gegevens echt moeilijk te achterhalen zijn, kan dit een goede concurrentieanalyse bijna onmogelijk maken.
• Verzamelde gegevens niet adequaat interpreteren. Het correct en adequaat interpreteren van gegevens is essentieel, want u wilt in staat zijn om een concurrentieanalyse daadwerkelijk om te zetten in bruikbare informatie om uw bedrijf te verbeteren.
• Vergeten om actie te ondernemen. Het kan een hele klus zijn om alle informatie voor een goede analyse van de competitie te vergaren. Nadat u dit hebt gedaan, kan het een valkuil zijn om daarna niet door te gaan, terwijl u in werkelijkheid nog maar aan het begin staat. Vergeet niet om uw bedrijf te analyseren en aan te passen aan de gegevens.
• Risico van vooringenomenheid. Vooringenomenheid kan ertoe leiden dat u informatie verkeerd interpreteert op basis van persoonlijke ervaringen. In de praktijk blijken vooroordelen vaak ver van de waarheid af te staan. Het is in het belang van het succes van uw onderzoek dat u het vermijdt.
• Analyses die niet regelmatig bijgewerkt worden. Met een concurrentieanalyse krijgt u een momentopname van de markt waarin u actief bent. Om te zorgen dat deze relevant blijft is het echter goed om regelmatig aanpassingen te doen en dingen bij te werken.

Conclusie

Een concurrentieanalyse kan een prima middel zijn om uw marketingstrategie te verbeteren en uw plaats in het marktlandschap te bepalen. U kunt er precies mee zien welke concurrenten er zijn in uw branche en wat de verschillen en overeenkomsten zijn tussen de bedrijven.

Daarbij is het wel belangrijk om de analyse regelmatig bij te werken zodat deze relevant blijft. Als u een concurrentieanalyse maakt is dit namelijk een momentopname en er kan in een dynamische markt veel veranderen in korte tijd.

Lees onze andere artikelen:

• BTW-nummer: wat is een btw-identificatienummer (btw-id)? 
• SBI-code — wat is een SBI-code?
• RSIN-nummer: Essentie, betekenis en toepassing
• Proforma factuur — Wat is een proforma factuur?
• Besloten vennootschap: wat is een bv?