Vof of eenmanszaak: welke rechtsvorm past bij uw bedrijf?

Veel ondernemers twijfelen of ze een vof of een eenmanszaak zullen oprichten. In dit artikel staan de belangrijkste verschillen, voor- en nadelen, en vragen om u te helpen bij het maken van een keuze.

Wanneer kiest u voor een eenmanszaak of een vof?

De keuze voor een eenmanszaak of een vof (vennootschap onder firma) hangt eigenlijk af van één uitgangspunt. Wilt u alleen of met iemand anders een bedrijf beginnen? Een eenmanszaak is de beste keuze als u alleen start en het risico en de winst zelf wilt dragen. Als u samen met een partner(s) een bedrijf start waarbij u winst, risico en de beslissingen deelt is een vof de aangewezen keuze. 

Vof vs eenmanszaak: de belangrijkste verschillen in één overzicht

Er zijn diverse verschillen tussen een eenmanszaak en een vof. De definities van beide rechtsvormen zijn:

Een eenmanszaak is een rechtsvorm waarbij u de enige eigenaar bent van het bedrijf en u verantwoordelijk bent voor alles wat er in het bedrijf gebeurt. 

Een vof is een rechtsvorm waarin 2 of meer mensen samenwerken en samen verantwoordelijk en aansprakelijk zijn.

Voorbeelden van een eenmanszaak en een vof

De verschillen tussen een eenmanszaak en een vof verduidelijken we aan de hand van twee voorbeelden:

Voorbeeld 1: eenmanszaak – kleine webshop

Rachid heeft een webshop. Hij koopt materialen, maakt daarmee kaarsen, verstuurt de bestellingen en beheert de financiën.

Voorbeeld 2: vof – twee kapsters starten samen een salon

Sanne en Noor openen samen een kapsalon. Ze delen zowel de kosten en winst als de verantwoordelijkheid. 

Belastingvoordeel: wat is fiscaal gunstiger voor u, een vof of eenmanszaak?

Wat betreft de belasting zijn een eenmanszaak en een vof transparante ondernemingsvormen. De winst wordt belast bij de ondernemer(s) privé via de inkomstenbelasting. Bij een vof wordt de winst verdeeld over de vennoten en ieder betaalt belasting over zijn of haar aandeel.

Aftrekposten en urencriterium

Een vof en een eenmanszaak profiteren beiden van belastingvoordelen zoals zelfstandigenaftrek. Daarbij mag een ondernemer een vast bedrag van de winst aftrekken als aan het urencriterium is voldaan. Verder is er een startersaftrek voor startende ondernemers. De MKB-winstvrijstelling waardoor zowel een eenmanszaak als een vof is vrijgesteld van belasting is een andere aftrekpost waardoor een deel van de winst belastingvrij is. Het urencriterium geldt voor iedere ondernemer afzonderlijk.

Wanneer een eenmanszaak voordeliger is

U kunt het beste kiezen voor een eenmanszaak als uw bedrijf aan de volgende kenmerken voldoet: 

• Als er één eigenaar is, of één persoon het merendeel van de winst genereert.
• Voor starters die geheel zelfstandig werken. Zij profiteren van de zelfstandigenaftrek en de startersaftrek.
• Bij relatief lage winsten kan een eenmanszaak eenvoudiger zijn en sneller fiscaal voordeel opleveren.

Wanneer een vof voordeliger is

Er zijn enkele voordelen van een vof t.o.v. een eenmanszaak. U kunt het beste kiezen voor een vof als uw bedrijf aan de volgende kenmerken voldoet: 

• Bij samenwerking waarbij meerdere partners bijdragen aan de winst.
• Het kan belastingvoordeel opleveren als de winst zo wordt verdeeld dat elke vennoot onder een lagere belastingschijf blijft.
• Het is vooral voordelig bij partners met verschillende inkomsten of als de gezamenlijke aftrekposten optimaal benut worden.

Wat financieel de beste optie voor uw bedrijf is kunt u in het onderstaand voorbeeld zien:

Een eenmanszaak is vaak fiscaal aantrekkelijker voor starters en bij lage winsten. Een vof kan juist voordeliger zijn bij samenwerking en hogere gezamenlijke winst. 

Samen ondernemen: eenmanszaak of vof met partner?

Er is onderscheid tussen een fiscale partner en een zakelijke partner:

Een fiscale partner is degene met wie u gezamenlijk belastingaangifte doet. Dit kan een echtgenoot zijn, geregistreerd partner of iemand met wie u samen een huis deelt. Een zakelijke partner is degene met wie u samen een bedrijf runt. Dit hoeft niet automatisch een fiscale partner te zijn. 

Voor- en nadelen van een vof met partner

Een vof kan aantrekkelijk zijn als u samen een onderneming start, maar er zijn duidelijke plus- en minpunten. Een vof biedt het voordeel dat winst, risico en verantwoordelijkheden worden gedeeld, taken verdeeld kunnen worden en er fiscaal voordeel kan zijn bij lagere individuele belastingschijven. 

Nadelen zijn dat de partners hoofdelijk aansprakelijk zijn bij schulden, een vof-overeenkomst absoluut aan te raden is en iedere vennoot moet voldoen aan het urencriterium om zelfstandigenaftrek toe te passen. 

Alternatieven voor partners in een eenmanszaak

Als één partner het bedrijf officieel start als eenmanszaak, kan de andere partner fiscaal voordelig betrokken worden via meewerkaftrek, waarbij de meewerkende partner onder voorwaarden een deel van de winst mag aftrekken, en meewerkbeloning, die als kosten van de onderneming wordt geboekt en de belastbare winst verlaagt.

Wanneer is een vof de betere keuze en wanneer niet?

Een vof is de beste keuze als rechtsvorm als dit diverse voordelen oplevert. Enkele mogelijkheden zijn:

• Samenwerken is logisch: doordat de partners verschillende vaardigheden of hoeveelheid tijd leveren.
• Het levert fiscaal voordeel op: een vof kan fiscaal voordeel opleveren bij een hogere gezamenlijke winst. Dit omdat de winst wordt verdeeld over de partners.
• Risico en verantwoordelijkheid worden gedeeld: de verantwoordelijkheid delen kan heel prettig zijn bij projecten die intensief of risicovol zijn.

Wanneer is een vof juist minder geschikt en/of risicovol?

Er is op een aantal fronten een verschil tussen een eenmanszaak en een vof. Een vof kan risico’s opleveren in de volgende situaties:

• Verschil in inzet of ambitie: als één partner minder betrokken is of minder bijdraagt, kan dit tot conflicten en ongelijkheid in winst leiden.
• Hoge aansprakelijkheid: iedere vennoot is hoofdelijk aansprakelijk voor schulden. Bij faillissement kan een partner privé aangesproken worden voor de volledige schuld, ook als hij of zij er minder mee te maken had.
• Complexe besluitvorming: de bedrijfsvoering kan vastlopen als de partners het moeilijk vinden om samen beslissingen te nemen.
• Verschillende wensen: sommige mensen willen liever een vast inkomen of alleen investeren in kennis en niet financieel.

Praktisch voorbeeld 

Twee partners openen een restaurant. De één is vooral bezig met het creatieve concept en de ander met de financiële zaken. Beide partners zijn echter privé aansprakelijk als de inkomsten tegenvallen en er schulden ontstaan.

Een vof is dus een goede keuze bij samenwerking, gedeelde investering en complementaire vaardigheden. Een vof is minder geschikt bij ongelijke inzet, hoog financieel risico of als partners slecht communiceren.

Overstappen tussen vormen: van eenmanszaak naar vof en andersom

Bij de overstap van een eenmanszaak naar een vof moet de vof worden geregistreerd bij de KvK. Daarnaast is het raadzaam om een vof-overeenkomst op te stellen en de Belastingdienst te informeren.

Bij de overstap van een vof naar een eenmanszaak moet de vof beëindigd worden. Daarvoor moet de overdracht van activa en verplichtingen geregeld worden. Vervolgens moet het bedrijf als eenmanszaak bij de KvK geregistreerd worden en de wijziging moet bij de Belastingdienst gemeld worden.

Hoofdpunten van een vof-contract

In een vof-contract moeten onder andere de winst- en verliesverdeling, de inbreng van geld, goederen of arbeid en de taken en verantwoordelijkheden van de vennoten geregeld worden. Ook moeten er afspraken vastgelegd worden over een vertrek of overlijden van een vennoot en er moet een geschillenregeling in opgenomen worden.

Fiscale aandachtspunten

Er zijn diverse fiscale aandachtspunten bij het opstarten van een vof zoals de verdeling van winst en aftrekposten, eventuele fiscale partnerschapseffecten en overdrachtsmomenten voor de btw, reserveringen en voorraden.

Ontbinden of teruggaan

Bij een wijziging van de bedrijfsvorm moeten diverse zaken geregeld worden zoals het ontbinden van de vof door dit officieel bij KvK te melden, de schulden en verplichtingen af te wikkelen en activa te verdelen. 

Bij het teruggaan naar eenmanszaak neemt één vennoot het bedrijf over en registreert het als eenmanszaak. Daarbij moet de fiscale administratie aangepast worden.

Het verschil tussen een vof en een eenmanszaak kan ertoe leiden dat de gekozen bedrijfsvorm niet meer bij uw situatie past. In dat geval kunt u de bedrijfsvorm wijzigen. 

Checklist: zo maakt u de juiste keuze tussen een eenmanszaak en vof

Om te bepalen of u het beste kunt kiezen voor een eenmanszaak of een vof voor uw bedrijf kunt u zich de volgende vragen stellen:

Graag op de hoogte blijven over Finom? Abonneer dan op onze maandelijkse nieuwsbrief voor de laatste updates!

Door te klikken op “→” gaat u akkoord met onze algemene voorwaarden.

FAQ

Hoe kan ik zien of een bedrijf een vof of eenmanszaak is?

U kunt dit achterhalen door het te controleren bij de Kamer van Koophandel; in het handelsregister staat de rechtsvorm vermeld.

Krijgt een vof sneller krediet van de bank dan een eenmanszaak?

Nee, een vof krijgt niet per se sneller krediet van de bank. Zij kijken vooral naar de plannen, niet naar de rechtsvorm.

Kan ik eenmanszaak en een vof tegelijk hebben?

Ja, maar u moet met beide ondernemingen afzonderlijk ingeschreven staan bij de KvK.

Wat gebeurt er met de vof als één vennoot stopt, ziek wordt of overlijdt?

Meestal wordt de vof dan ontbonden tenzij er in de vof-overeenkomst andere afspraken zijn gemaakt over voortzetting of overname.

Is het mogelijk van een vof naar een eenmanszaak gaan als een partner wegvalt?

Ja, mits dit wordt geregistreerd bij de KvK en de fiscale administratie wordt aangepast.

Lees onze andere artikelen: 

• Arbeidskorting: minder inkomstenbelasting voor lage inkomens
• SBI-code — wat is een SBI-code?
• SMART doelen formuleren: voorbeelden en tip
• Reiskosten berekenen: hoe werkt een reiskostenvergoeding
• Youngtimer regeling: voorwaarden en fiscale voordelen