De stichting: alles over de oprichting, kenmerken en voor- en nadelen

Een stichting en het oprichten hiervan is een belangrijke beslissing voor veel ondernemers. Door de specifieke structuur en werking van een stichting te begrijpen, kunnen ondernemers beter inschatten of de stichting als rechtsvorm past bij hun doelstellingen en ambities.

Dit artikel heeft als doel om een grondig overzicht te bieden van wat een stichting inhoudt, hoe men er een kan oprichten, en de voor- en nadelen ervan. Hierdoor kunt u als ondernemer een weloverwogen keuze maken en optimaal profiteren van de mogelijkheden die een stichting biedt. 

Definitie: wat is een stichting?

Een stichting is een juridische entiteit zonder winstoogmerk die wordt opgericht met een specifiek, vaak maatschappelijk, doel. Anders dan bijvoorbeeld een vereniging, heeft een stichting geen leden. Het bestuur van de stichting draagt de verantwoordelijkheid voor het naleven van het gestelde doel.

Het doel en de missie van stichtingen in het algemeen

De missie van elke stichting is uniek en wordt vastgelegd in haar statuten. Dit kan variëren van educatieve doelen, humanitaire hulp, kunstpromotie tot natuurbehoud. Het is deze missie die het fundament vormt voor alle activiteiten en projecten van de stichting.

Hoewel stichtingen niet zijn opgericht om winst te maken, kunnen ze wel inkomsten genereren om hun missie te ondersteunen. Het is belangrijk dat deze inkomsten transparant worden beheerd en uitsluitend worden gebruikt ter bevordering van het vastgestelde doel.

Stichting oprichten

Het gratis stichting oprichten begint met het hebben van een duidelijk idee of doel. Na het bepalen van dit doel wordt er vaak een oprichtingsakte opgesteld door een notaris. Dit is een formeel document waarin de statuten van de stichting staan, zoals een bepaald doel, de bestuursstructuur en de wijze van besluitvorming.

Juridische en procedurele stappen

Na het opstellen van de oprichtingsakte moet de stichting worden ingeschreven bij de Kamer van Koophandel (KvK). Dit zorgt ervoor dat de stichting officieel wordt erkend als rechtspersoon. Bepaalde wijzigingen, zoals bestuurswijzigingen of statutenwijzigingen, moeten ook bij de KvK worden gemeld.

Benodigde documenten en formaliteiten

De belangrijkste documenten bij het oprichten van een stichting zijn de oprichtingsakte en het uittreksel van de KvK. Daarnaast kan het nodig zijn om aanvullende documenten of vergunningen te verkrijgen, afhankelijk van de specifieke activiteiten of doelen van de stichting. Het is raadzaam om hierover juridisch advies in te winnen.

Stichting: de betekenis in het zakenleven

Stichtingen hebben een unieke plaats in het zakelijke landschap. Ze zijn opgezet met een specifiek doel in gedachten en mogen geen winstoogmerk hebben. Hierin verschillen ze van veel andere bedrijfsentiteiten zoals BV's of NV's, die juist winst willen genereren voor aandeelhouders. Een stichting heeft geen leden of aandeelhouders en de winst die wordt gemaakt, moet altijd worden geïnvesteerd in het doel van de stichting.

Waarom ondernemers ervoor kiezen een stichting op te richten 

Ondernemers kunnen een de stichting beginnen om diverse redenen. Het kan zijn dat ze een maatschappelijk, cultureel of wetenschappelijk doel willen nastreven zonder commerciële intenties. Daarnaast biedt een stichting ook bepaalde juridische en fiscale voordelen, zoals beperkte aansprakelijkheid en mogelijkheden voor belastingvrijstelling, mits er wordt voldaan aan bepaalde criteria.

Kosten voor het oprichten van een stichting

Het oprichten van een stichting gaat gepaard met diverse kosten. De meest directe kosten zijn de notariskosten voor het opstellen van de oprichtingsakte. Daarnaast kunnen er kosten zijn voor het inschrijven bij de Kamer van Koophandel en eventuele advieskosten wanneer u juridisch of fiscaal advies inwint. Verder kunnen er kosten zijn voor administratieve ondersteuning, zoals het opzetten van een boekhoudsysteem of het inhuren van een boekhouder.

Vergelijking met andere bedrijfsvormen 

In vergelijking met bijvoorbeeld het oprichten van een besloten vennootschap (BV) kunnen de kosten voor een stichting lager liggen, vooral omdat er geen startkapitaal vereist is. De notariële kosten zijn vaak wel een vast gegeven, ongeacht de bedrijfsvorm.

Tips voor kostenbesparing

Om de kosten te drukken, kan men overwegen om gebruik te maken van standaard oprichtingsaktes of online diensten die het oprichtingsproces vergemakkelijken. Verder is het raadzaam om meerdere offertes van notarissen te vergelijken en te onderhandelen over de tarieven. Het inschakelen van een fiscalist of jurist bij complexe vraagstukken kan ook helpen bij het besparen op advieskosten.

Stichting: aansprakelijkheid

Binnen een stichting ligt de aansprakelijkheid primair bij het bestuur. Het bestuur is collectief aansprakelijk voor het beleid en de beslissingen. In het geval van wanbestuur of nalatigheid kunnen bestuursleden zowel civielrechtelijk als strafrechtelijk aansprakelijk worden gesteld.

Risico's voor bestuursleden en hoe deze te beperken

Bestuursleden van een stichting lopen risico op persoonlijke aansprakelijkheid bij niet-nakoming van hun verplichtingen. Om deze risico's te beperken, is het belangrijk om een duidelijke administratie te voeren, besluiten weloverwogen en gedocumenteerd te nemen en zich te houden aan de statuten en wettelijke kaders. Verder kan het afsluiten van een verzekering voor bestuurdersaansprakelijkheid extra bescherming bieden.

Vergelijking met aansprakelijkheid binnen andere bedrijfsentiteiten

Bij een besloten vennootschap (BV) is de aansprakelijkheid van de bestuurders in principe beperkt tot het bedrijfsvermogen, tenzij er sprake is van wanbestuur. Bij een eenmanszaak daarentegen is de ondernemer met zijn privévermogen volledig aansprakelijk. De aansprakelijkheid van een stichting zit hier tussenin, waarbij bestuursleden in specifieke gevallen persoonlijk aansprakelijk kunnen worden gesteld.

Stichting: belastingen

Stichtingen zijn in Nederland in sommige gevallen verplicht om vennootschapsbelasting te betalen, voornamelijk wanneer zij bedrijfsactiviteiten uitvoeren met een winstoogmerk. Daarnaast kunnen stichtingen ook te maken krijgen met omzetbelasting (btw) wanneer zij goederen of diensten leveren. Het is belangrijk dat stichtingen zich bewust zijn van deze verplichtingen en hierop anticiperen in hun financiële planning.

Voordelen op het gebied van belastingen

Een significant voordeel voor stichtingen is de mogelijkheid om de ANBI-status te verkrijgen. Met deze status kunnen giften aan de stichting onder bepaalde voorwaarden aftrekbaar zijn voor de schenker. Bovendien hoeft een ANBI stichting geen schenkbelasting te betalen over ontvangen schenkingen of erfenissen.

Veelvoorkomende valkuilen en tips

Een valkuil is het onbedoeld overschrijden van de grenzen voor vrijstelling van vennootschapsbelasting. Het is belangrijk om een duidelijk onderscheid te maken tussen ideële en commerciële activiteiten. Een tip is om regelmatig de financiële administratie te controleren en te overleggen met een belastingadviseur die gespecialiseerd is in non-profitorganisaties, om zo op de hoogte te blijven van de meest recente fiscale regels en uitzonderingen.

Stichting: administratie

Een nauwgezette administratie is belangrijk voor elke organisatie, maar voor stichtingen des te meer. Het biedt transparantie aan donateurs, belanghebbenden en overheidsinstanties. Bovendien kan een gedegen administratie helpen bij het maken van strategische beslissingen en het waarborgen van de financiële gezondheid van de stichting.

Eisen en verantwoordelijkheden

Stichtingen zijn verplicht om een duidelijke administratie te voeren die inzicht biedt in rechten en plichten. Dit houdt in dat zowel inkomsten als uitgaven, schulden en het vermogen inzichtelijk moeten zijn. Het bestuur van de stichting draagt hier de eindverantwoordelijkheid voor en dient te zorgen voor een jaarlijkse financiële verantwoording.

Tips en tools voor effectieve administratie

Een waardevolle tip is om periodiek een externe audit of controle te laten uitvoeren. Zo waarborgt u de integriteit en nauwkeurigheid van de administratie. Voor het effectief beheren van de administratie, biedt Finom ondernemers een uitgebreid financieel platform aan om hun boekhouding en facturering efficiënter te beheren. Hierdoor kunnen ondernemers hun financiële behoeften beter vervullen zonder zich volledig te moeten concentreren op hun financiën. Met de diensten van Finom wordt het beheren van de belastingen voor ondernemers een stuk eenvoudiger.

Stichting: personeel

Het aannemen van personeel binnen een stichting verschilt niet veel van andere organisatievormen. Echter, gezien de specifieke doelen en waarden van stichtingen, is het belangrijk om kandidaten te selecteren die deze waarden delen. Een gedegen selectieproces met interviews en referentiecontroles kan waarborgen dat het nieuwe personeel past binnen de cultuur en missie van de stichting.

Rechten en plichten van medewerkers 

Net zoals in elk ander bedrijf hebben medewerkers in een stichting recht op een veilige werkomgeving, eerlijke verloning en respectvolle behandeling. Anderzijds hebben ze de plicht om hun taken naar behoren uit te voeren en de doelstellingen van de stichting te ondersteunen.

Vergelijking met personeelsbeleid in andere bedrijfsvormen 

Terwijl het basisprincipe van personeelsbeheer gelijk blijft, kunnen stichtingen een grotere nadruk leggen op waarden en missie-gerelateerde competenties in hun personeelsbeleid. Hiermee onderscheiden ze zich van commerciële bedrijven die wellicht meer gewicht geven aan winstgedreven doelen.

Stichting beëindigen

Er kunnen diverse redenen zijn om een stichting te beëindigen. Dit kan variëren van het bereiken van de gestelde doelen, financiële problemen, tot veranderingen in wet- en regelgeving. Ook kan een verminderde belangstelling of ondersteuning voor het doel van de stichting aanleiding zijn om de activiteiten te staken.

Proces van opheffing of overdracht

Een stichting kan opgeheven worden door een besluit van het bestuur of zoals bepaald in de statuten. Overdracht van activa en verplichtingen aan een andere entiteit kan ook een optie zijn, mits dit in lijn is met de oorspronkelijke doelstelling van de stichting.

Juridische en procedurele stappen bij de beëindiging

Bij het beëindigen van een stichting moeten er diverse juridische stappen worden gevolgd. Dit begint met een zorgvuldige afwikkeling van schulden en verplichtingen. Vervolgens moet de stichting uitgeschreven worden uit het Handelsregister. Het is belangrijk om een juridisch adviseur te raadplegen tijdens dit proces om te zorgen dat er aan alle vereisten wordt voldaan.

Stichting of vereniging?

Verenigingen en stichtingen zijn beide rechtsvormen met een maatschappelijk of ideëel doel. Echter, waar een stichting doorgaans geen leden kent en wordt bestuurd door een bestuur, heeft een vereniging wel leden die inspraak hebben. Een stichting mag geen uitkeringen geven aan oprichters of bestuurders, terwijl een vereniging dit wel mag, mits dit past binnen de doelstelling.

Welke vorm kiest u?

De keuze tussen een stichting en vereniging hangt af van de specifieke wensen en doelstellingen. Wilt u leden betrekken en hen inspraak geven? Dan is een vereniging geschikter. Richt u zich puur op een maatschappelijk doel zonder ledenstructuur, dan is een stichting wellicht de beste keuze.

Winst-clausule: mag een stichting winst maken?

Voor een stichting betekent winst maken dat er meer inkomsten zijn dan uitgaven. Echter, het maken van winst is niet het primaire doel van een stichting. De winst die een stichting maakt, moet opnieuw worden geïnvesteerd in de doelstellingen van de stichting en mag niet worden uitgekeerd aan oprichters, bestuurders of anderen.

Juridische beperkingen en richtlijnen rondom winst

Juridisch gezien mogen stichtingen winst maken, maar er zijn beperkingen aan wat ze met die winst mogen doen. De winst moet worden gebruikt ter ondersteuning van het maatschappelijk of ideëel doel van de stichting en mag niet worden verdeeld onder de betrokkenen.

Verschil tussen winst maken en winst uitkeren 

Terwijl winst maken verwijst naar een positief verschil tussen inkomsten en uitgaven, betekent winst uitkeren dat deze winst wordt verdeeld onder individuen of entiteiten. Voor stichtingen is winst gebruiken voor uitkeringen aan oprichters of bestuurders wettelijk niet toegestaan.

Hoe kunnen stichtingen de winst opnieuw investeren in hun doelstellingen? 

Stichtingen kunnen de gegenereerde winst gebruiken om hun maatschappelijke impact te vergroten, bijvoorbeeld door het uitbreiden van hun activiteiten, het financieren van nieuwe projecten of het vergroten van hun bereik.

Voorbeelden van stichtingen die op een effectieve manier winst genereren en opnieuw investeren

Een voorbeeld is de stichting die educatieve programma's aanbiedt en geld verdient door cursussen en trainingen te geven. De opbrengsten worden vervolgens gebruikt om gratis onderwijs aan minderbedeelden te bieden. Een ander voorbeeld kan een stichting zijn die middelen inzamelt voor medisch onderzoek en de winsten uit evenementen en donaties gebruikt om verder onderzoek te financieren.

Voor- en nadelen van een stichting

Er zijn verschillende voordelen verbonden aan een stichting. Ze zijn zeer geschikt voor maatschappelijke en ideële doelen, en kunnen in bepaalde gevallen profiteren van fiscale voordelen zoals de ANBI-status. Daarnaast is er binnen een stichting geen ledeninvloed, wat zorgt voor een snellere besluitvorming. Door de specifieke structuur genieten stichtingen vaak ook van een positief maatschappelijk imago.

Echter, er zijn ook uitdagingen en nadelen verbonden aan een stichting. Stichtingen mogen bijvoorbeeld geen winst uitkeren aan oprichters of bestuurders. Daarnaast is er een strikte regelgeving omtrent de administratie en verantwoording. De oprichting via een notariële akte kan ook als een drempel worden ervaren.

Tips om met de voor- en nadelen om te gaan

Voor degenen die overwegen een stichting op te richten, is het raadzaam om vooraf duidelijk onderzoek te doen en zich te laten adviseren door experts. Overweeg ook andere rechtsvormen en weeg de voordelen en nadelen zorgvuldig tegen elkaar af om de beste keuze voor uw specifieke situatie te maken.

Conclusie

Stichtingen zijn unieke entiteiten binnen het zakelijke landschap, ideaal voor maatschappelijke en ideële doelen. Ze onderscheiden zich door specifieke kenmerken, zoals het ontbreken van ledeninvloed en het niet mogen uitkeren van winst aan oprichters. Ondanks hun voordelen, zoals fiscale voordelen en een positief maatschappelijk imago, komen er ook uitdagingen en strikte regelgeving bij kijken.

Als u overweegt een stichting te starten, is het essentieel om grondig onderzoek te doen en te overleggen met experts. Begrijp de verantwoordelijkheden, vereisten en de unieke nuances die bij deze rechtsvorm horen. Door weloverwogen keuzes te maken, kunt u maximaal profiteren van de mogelijkheden die stichtingen bieden.

Veelgestelde vragen

Is een stichting een rechtspersoon? 

Ja, een stichting is een rechtspersoon. Dit betekent dat het juridisch gezien zelfstandige rechten en plichten kan hebben, los van de bestuurders of oprichters. Het biedt een scheiding tussen de privévermogens van de bestuurders en het vermogen van de stichting.

Is een stichting btw-plichtig?

Een stichting kan btw-plichtig zijn, afhankelijk van de activiteiten die het uitvoert. Als een stichting regelmatig economische activiteiten uitvoert en concurreert met andere ondernemers, kan het verplicht zijn btw te betalen. Het is belangrijk om dit te verifiëren met een belastingadviseur of de Belastingdienst.

Is een stichting een onderneming?

Een stichting kan ondernemingsactiviteiten uitvoeren, maar het hoofddoel is vaak ideëel of maatschappelijk. Als een stichting handelt met een winstoogmerk, kan deze gezien worden als een onderneming voor fiscale doeleinden. Het is van belang om het onderscheid tussen de maatschappelijke doelen en commerciële activiteiten duidelijk te definiëren.

Bekijk onze andere publicaties:

• Factuuradres – Wat is een Factuuradres?
• Wat is een factuur en hoe maakt u deze?
• Proforma factuur — Wat is een proforma factuur?