SMART doelen kunnen een ideaal hulpmiddel zijn als u uw doelen wilt bereiken, maar niet goed weet waar u moet beginnen. De SMART methode helpt om uw leerdoelen in 5 duidelijke stappen te formuleren. Veel personen en organisaties gebruiken die als een manier waarop ze doelen meetbaar maken, waardoor het als leidraad kan werken voor waar men uiteindelijk naartoe wil.

 

Lees alles over hoe het werkt aan de hand van SMART-doelen voorbeelden en handige tips op deze pagina.

Inhoud

SMART doelen: betekenis

Met SMART doelstellingen worden uw prestaties beter meetbaar. U maakt ze tastbaarder en geeft daarbij de handvatten om deze doelen op een effectieve manier te bereiken. Maar hoe werkt dat precies?

De afkorting SMART staat voor de vijf verschillende aspecten van de methode. Hierbij staat elke letter voor een ander onderdeel wat een belangrijke rol speelt. U ziet hieronder waar elke letter voor staat:

  • S - Specifiek: in de eerste stap gaat het erom dat u duidelijk en concreet bent. Om doelen specifiek te stellen, vraagt u zichzelf af: wat ga ik doen, waar, wanneer, met wie en waarom, en geef daarop een duidelijk antwoord. Bijvoorbeeld, een doel “De kwaliteit van ons product verbeteren” is te vaag, maar “De kwaliteit van ons product verbeteren door 15% minder defecten te produceren in de komende 6 maanden” is goed en gedetailleerd.
  • M - Meetbaar: maak uw doelen meetbaar om te weten waar precies naartoe moet worden gewerkt. Dit kan door een deadline te stellen of een bepaald aantal verkopen of acquisities te koppelen. Bijvoorbeeld: “Verkoop 10% meer producten binnen de komende 3 maanden”.
  • A - Acceptabel: een acceptabel doel sluit goed bij het bovenstaande punt aan. Het moet namelijk goed passen bij het team of de persoon waarvoor het doel gesteld wordt. Deze mensen moeten het er zelf uiteraard ook mee eens zijn.
  • R - Realistisch: om te zorgen dat een doel behaald kan worden is het belangrijk dat het realistisch is. Daar hoort ook bij dat er voldoende tijd gegeven wordt in combinatie met de aanwezigheid van genoeg kennis.
  • T - Tijdsgebonden: het doel moet een duidelijke start- en einddatum hebben. Het stellen van SMART-doelen wordt nog makkelijker met een aantal tussendoelen. Op die manier kunnen de ontwikkelingen goed worden gevolgd door alle betrokken partijen. 
SMART doelen

Wanneer zijn SMART doelen nuttig?

Er zijn verschillende situaties waarin SMART doelen nuttig kunnen zijn. Zo kunnen ze ervoor zorgen dat het makkelijk wordt om concrete en meetbare resultaten na te streven, terwijl de weg daar naartoe duidelijk wordt uitgestippeld.

Voor het hele team en al uw collega's kunnen specifieke deadlines worden afgesproken om een project in goede banen te leiden. Dit stimuleert ook het teamgevoel en maakt samenwerken in teamverband makkelijker.

Als laatste is het een ideaal hulpmiddel om te zien welke progressie er wordt geboekt zodat u ook deze kunt bespreken.

Wanneer zijn SMART doelen minder geschikt?

Natuurlijk zijn bij een aantal voorbeelden SMART doelen ook minder geschikt. Als het gaat om projecten die erg creatief zijn en waarbij geen vaste uitkomst wordt nagestreefd, zal dit niet goed werken.

Datzelfde geldt als de omstandigheden voor een persoon, team of bedrijf constant veranderen. Hierdoor zal het veel moeilijker worden om duidelijke richtlijnen af te spreken en de voortgang goed te kunnen controleren. Ook wanneer experimenteren en leren vooropstaan en belangrijker zijn dan specifieke resultaten, zijn er andere methodes die beter zullen werken.

Doelen SMART formuleren: stappenplan

Om ieder doel te bereiken, doet u er goed aan te beginnen met te formuleren waar u precies naartoe wilt. Door het onderstaande stappenplan te volgen, maakt u uw doelen haalbaarder.

  1. Identificeer uw kernwaarden en langetermijnvisie. Kijk naar wat voor u de grootste waarde heeft bij het formuleren van meetbare doelen en denk daarbij ook in hoeverre dit past bij de langetermijnvisie.
  2. Brainstorm over mogelijke doelen. Voordat u zaken concreet gaat maken is het altijd fijn om eerst uitgebreid te brainstormen, het liefst met anderen erbij, om te kijken welke doelen het meest geschikt zijn. 
  3. SMART formuleren: criteria. Om het doel te behalen moet u weten wat er precies moet gebeuren. Formuleer daarom elk doel volgens de SMART criteria.
  4. Prioriteer uw doelen. Gaat u doelen met de SMART methode formuleren, dan doet u er goed aan prioriteiten te stellen zodat duidelijk wordt wat het belangrijkste is.
  5. Maak een actieplan voor elk doel. Uiteindelijk wilt u ieder doel kunnen bereiken. Daarom is het goed om per doelstelling een actieplan op te stellen.
  6. Evalueer en pas uw doelen aan indien nodig. Evalueren is een belangrijk onderdeel van deze methode. Het stelt u namelijk in staat om doelen aan te passen als deze niet realistisch of te makkelijk blijken.

SMART doelen binnen teams

Een van de voordelen van SMART doelen is dat u ze op verschillende manieren kunt inzetten. Deze methode kan niet alleen worden toegepast op individuele werknemers, maar ook op teams en afdelingen.

U kunt ze op die manier een doelstelling geven en door er eventueel een beloning aan te verbinden, gaat het vaak veel meer leven. Dit geeft niet alleen ieder individu inspiratie om beter te presteren, maar zal in teamverband ook voor betere resultaten zorgen.

Voorbeelden van SMART doelen en levensdomeinen

Er zijn verschillende voorbeelden waarbij de SMART methode gebruikt kan worden om binnen een bepaalde sector naar doelen toe te werken. Wanneer u als bedrijf de omzet wilt verhogen, kosten wilt besparen of de marge wilt verhogen is dit een beproefde methode om dit voor elkaar te krijgen. Maar ook voor verbeteringen op andere vlakken, zoals het sneller afhandelen van klachten, sneller reageren op aanvragen of bij de snellere verwerking van bestellingen kan dit uitkomst bieden.

Bijvoorbeeld:

  • Omzetverhoging: "Verhoog de maandelijkse omzet met 5% binnen het komende half jaar door het implementeren van een nieuwe marketingstrategie en het verbeteren van de klantenservice."
  • Kostenbesparing: "Reduceer de operationele kosten met 3% in het volgende kwartaal door het optimaliseren van bedrijfsprocessen en het verminderen van onnodige uitgaven."
  • Klanttevredenheid: "Verhoog de klanttevredenheidsscore met 10% binnen een jaar door het implementeren van een nieuw klachtenafhandelingsproces en het aanbieden van persoonlijke ondersteuning."

Het is echter een misverstand om te denken dat deze methode alleen in professionele zin wordt gebruikt. Het kan namelijk worden toegepast voor allerlei levensdomeinen en het kan mensen naast de werkvloer ook op persoonlijk vlak verder brengen:

Carrière

In de meeste gevallen zullen SMART doelen als voorbeeld worden genomen om toe te passen tijdens uw loopbaan. Gedurende een carrière kan dit verschillende keren een erg bruikbare manier zijn om verder te kunnen komen in een functie of binnen een bedrijf.

Bijvoorbeeld:

  • Promotie: "Behaal binnen twee jaar een promotie naar senior marketing manager door het succesvol leiden van twee grote marketingcampagnes en het behalen van een relevant certificaat."
  • Netwerk uitbreiden: "Breid mijn professionele netwerk uit met 20 nieuwe contacten in de komende zes maanden door het bijwonen van branche-evenementen en het actief deelnemen aan online discussies."

Gezondheid

De reden dat de SMART methode goed kan zijn als u doelen voor uw gezondheid stelt, is dat het makkelijker wordt om ergens naartoe te werken. Mocht u willen afvallen of uw levenspatroon drastisch willen veranderen, dan werkt dit vaak erg goed met deze methode.

Bijvoorbeeld:

  • Gewichtsverlies: "Verlies 5 kilogram in 3 maanden door drie keer per week te sporten en een caloriearm dieet te volgen."
  • Fitter worden: "Verbeter mijn conditie door binnen 6 maanden 5 kilometer te kunnen hardlopen zonder te stoppen."

Financiën

Wilt u een schuld afbetalen, een huis kopen of gewoon uw financiële huishouding op orde krijgen? Dat werkt vaak het beste door duidelijke doelstellingen en deadlines na te streven, wat op deze manier haalbaar kan worden.

Bijvoorbeeld:

  • Schuld aflossen: "Los mijn studieschuld van €10.000 binnen 5 jaar af door maandelijks €200 extra af te lossen."
  • Sparen voor een huis: "Spaar binnen 3 jaar €30.000 voor een aanbetaling op een huis door maandelijks €800 opzij te zetten en mijn uitgaven te verminderen."

Persoonlijke ontwikkeling

Ook voor uw ontwikkeling op het persoonlijke vlak kunnen SMART doelen uitkomst bieden. Hiermee kunt u gaan werken aan de punten die aan verbetering toe zijn met daarbij een aantal duidelijke richtlijnen en doelstellingen.

Bijvoorbeeld:

  • Nieuwe vaardigheid leren: "Leer vloeiend Spaans spreken binnen een jaar door twee keer per week een cursus te volgen en dagelijks 30 minuten te oefenen met een taaluitwisselingspartner."
  • Stress verminderen: "Verlaag mijn stressniveau door dagelijks 20 minuten te mediteren en wekelijks een yogales te volgen."

Relaties

Het laatste levensdomeinen waarbij deze methode interessant is, is bij relaties. Deze kunnen met het gebruik van dit hulpmiddel worden verbeterd en kunnen op die manier langer duren.

Bijvoorbeeld:

  • Communicatie verbeteren: "Verbeter de communicatie met mijn partner door wekelijks een vast moment in te plannen om samen te praten en actief te luisteren naar elkaar."
  • Meer quality time: "Plan elke maand een date night met mijn partner en organiseer elk kwartaal een weekendje weg samen."

Tips voor het stellen en behalen van SMART doelen

Nu u weet wat een SMART doelstelling precies inhoudt, kunnen bepaalde tips goed van pas komen. Deze tips zullen helpen om te weten welke doelen realistisch zijn om te stellen en hoe deze behaald kunnen worden.

Visualiseer uw doelen

Maak een begin met het visualiseren van uw doelen. Neem daarbij de tijd om te brainstormen en te overleggen met anderen om te ontdekken welke doelstellingen als realistisch gezien mogen worden.

Maak een vision board

Een vision board is dé manier om al uw dromen en doelen in kaart te brengen. Door er niet alleen over te praten maar ook te zien waar u naartoe werkt, zult u nog gemotiveerder raken.

Deel uw doelen met anderen

Deel uw doelen niet alleen met de mensen die hier direct bij betrokken zijn, bijvoorbeeld op de werkvloer, maar doe dit ook met anderen. Hierdoor gaan uw doelstellingen nog meer leven en zullen mensen er vaker naar vragen, wat als een steun in de rug zal voelen.

Vier uw kleine successen

Wanneer het goed gaat en u tussendoor een succesje behaalt, is er niets mis mee om dit te vieren. Dit markeert bepaalde mijlpalen in het proces en als het goed gaat, dan mag u daar zeker even van genieten.

Blijf gemotiveerd

Tegenslagen horen erbij en u zult ze ook na het formuleren en uitvoeren van SMART doelen tegenkomen. Mocht het even niet zo gaan zoals u voor ogen had, dan is het vooral belangrijk om gemotiveerd te blijven en in uzelf te blijven geloven.

Leer van tegenslagen

Niet alleen is het belangrijk om gemotiveerd te blijven, bedenk ook dat er van tegenslagen geleerd kan worden. Die zijn bij deze methode een onderdeel van het proces en zullen alleen maar helpen om nog sterker te worden.

Gebruik hulpmiddelen

Er zijn talloze apps en templates beschikbaar die u kunnen helpen bij het formuleren en bijhouden van uw SMART doelen. Deze tools kunnen u herinneren aan deadlines, voortgang bijhouden en u motiveren om op koers te blijven.

Betrek een coach

Een coach kan u helpen bij het helder krijgen van uw doelen, het identificeren van mogelijke obstakels en het ontwikkelen van een effectief actieplan. Een coach kan u ook ondersteuning en verantwoordelijkheid bieden tijdens het proces.

Breek grote doelen op in kleinere stappen

Grote doelen kunnen overweldigend lijken. Door ze op te splitsen in kleinere, beheersbare stappen, maakt u ze concreter en haalbaarder.

Wees flexibel

Soms veranderen omstandigheden en moeten doelen worden bijgesteld. Wees niet bang om uw doelen aan te passen als dat nodig is, zolang u de SMART-criteria in gedachten houdt.

Conclusie

Hoewel SMART doelen formuleren zeker kan werken als een krachtig hulpmiddel, bieden ze niet altijd de beste oplossing. Waar het vooral om gaat is dat u kiest voor de juiste aanpak die past bij uw specifieke situatie.

Door met uw eigen doelen aan de slag te gaan wordt het eenvoudiger om stappen te zetten in de persoonlijke ontwikkeling op de vlakken waar dit echt nodig is. Wacht daarom niet langer en ga uw SMART doelen opstellen om het beste uit uzelf naar boven te halen!!

Veelgestelde vragen

Is een SMART doel hetzelfde als een KPI?

Nee, een SMART doel en een KPI zijn niet hetzelfde, maar ze zijn wel nauw met elkaar verbonden.

SMART doel: Een SMART doel is een manier om doelstellingen te formuleren zodat ze specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden zijn. Dit helpt om ervoor te zorgen dat doelen duidelijk zijn en dat er een plan is om ze te bereiken.

KPI (Key Performance Indicator): Een KPI is een meetbare waarde die aangeeft hoe effectief een bedrijf of individu presteert ten opzichte van een bepaald doel. KPI's worden gebruikt om de voortgang te volgen en te evalueren of doelen worden bereikt.

Relatie tussen SMART doelen en KPI's:

  • SMART doelen geven de richting aan en definiëren wat u wilt bereiken. 
  • KPI's zijn de meetinstrumenten die u gebruikt om te bepalen of u op de goede weg bent om uw SMART doelen te bereiken.

Voorbeeld:

  • SMART doel: Verhoog de websiteverkoop met 15% in het komende kwartaal.
  • KPI's: Aantal websitebezoeken, conversieratio, gemiddelde orderwaarde.

Door KPI's te volgen die zijn gekoppeld aan uw SMART doelen, kunt u de voortgang meten, indien nodig bijsturen en uiteindelijk bepalen of u uw doelen hebt bereikt.

Hoe vaak moet ik mijn SMART doelen evalueren?

Afhankelijk van wat uw doelstellingen zijn kunt u tussendoor een aantal evaluaties inplannen. Hoe vaak u dit het beste kunt doen is per geval verschillend, waarbij alle personen die erbij betrokken zijn en de exacte doelstelling een grote rol spelen.

Wat als ik mijn SMART doel niet haal?

Het is belangrijk om er van tevoren voor te zorgen dat een doel haalbaar is, in overeenstemming met alle betrokken partijen. Als het dan toch niet lukt om het te halen zal er geëvalueerd moeten worden waarom dit niet is gelukt. Was het doel te ambitieus? Waren er onvoorziene omstandigheden? Of was de aanpak niet effectief genoeg? Door deze vragen te beantwoorden, kunnen waardevolle lessen worden getrokken en kunnen eventuele vervolgstappen worden bepaald.

Mogelijkheden voor vervolgstappen zijn:

  • Het doel bijstellen: Misschien was het doel te hoog gegrepen en is een iets minder ambitieus doel realistischer.
  • De deadline verlengen: Als er meer tijd nodig is om het doel te bereiken, kan de deadline worden aangepast.
  • De aanpak wijzigen: Misschien is een andere strategie of werkwijze effectiever om het doel te bereiken.
  • Extra middelen inzetten: Soms zijn extra middelen, zoals budget of personeel, nodig om het doel alsnog te halen.

Het belangrijkste is om niet te snel op te geven en te blijven streven naar het behalen van uw doelen, ook als het even tegenzit. Door te leren van uw ervaringen en uw aanpak aan te passen, vergroot u de kans op succes in de toekomst.

Wat zijn voorbeelden geven van slecht geformuleerde SMART-doelen?

Als u slecht geformuleerde doelen hebt, komt dat meestal omdat ze niet duidelijk, realistisch of gemakkelijk meetbaar zijn. Bijvoorbeeld, “ik wil mijn omzet verhogen” is niet specifiek genoeg, en “ik wil binnen een week een nieuwe markt betreden” is onrealistisch. Daarom is het essentieel om ruim de tijd te nemen voor het formuleren als u wilt zorgen dat een doel bereikt wordt.

Welke alternatieven zijn er voor SMART doelen?

Naast SMART doelen bestaan er diverse andere methoden om doelen te stellen en te bereiken. Enkele voorbeelden zijn OKR's (Objectives and Key Results), gericht op ambitieuze doelen binnen organisaties, en BHAG's (Big Hairy Audacious Goals), die een inspirerende langetermijnvisie bieden. Daarnaast zijn er methoden zoals WOOP (Wish, Outcome, Obstacle, Plan), die zich richten op het overwinnen van obstakels, en de GROW-methode (Goal, Reality, Options, Will), die focust op het ontwikkelen van een actieplan. De keuze voor een methode hangt af van uw persoonlijke voorkeur en de aard van uw doelen.

Er zijn andere artikelen op onze site die uw interesse kunnen wekken:

Laatste artikelen

Bericht delen