Jaarverslag: definitie
Een jaarverslag, met de belangrijkste onderdelen, functies en wettelijke vereisten, is een document dat door een organisatie wordt opgesteld om informatie te verstrekken over de financiële en niet-financiële prestaties gedurende een specifiek boekjaar.
Er zijn veel ondernemers die denken dat het jaarverslag hetzelfde is als een jaarrekening. Echter is dit niet het geval. Jaarverslag is bedoeld om belanghebbenden, zoals aandeelhouders, investeerders, werknemers en andere stakeholders, inzicht te geven in de activiteiten, resultaten en financiële positie van de organisatie.
Hoofdcomponenten van het jaarverslag
Net zoals een jaarrekening zal een jaarverslag ook altijd bestaan uit een aantal hoofdzaken:
Directieverslag
Het directieverslag, ook bekend als het bestuursverslag, is een onderdeel van het jaarverslag waarbij er meer uitleg gegeven zal worden over het beleid van de onderneming. Indien u dit deel van het verslag wilt schrijven zult u de volgende onderwerpen er zeker in moeten vermelden:
- Beleid: Uitleg over het beleid dat doorheen het jaar gevoerd werd.
- De ondernemingsstructuur: In het directieverslag zult u moeten vermelden hoe de onderneming precies in elkaar zit. Dit zal ook op juridisch vlak moeten gebeuren.
- De doelstellingen en kernactiviteit: Laat weten in welke sector de activiteit van de onderneming ligt en wat de doelstellingen van de onderneming zijn.
- Personeel: U zult in dit verslag ook moeten vermelden hoe uw personeelsbestanden verder ontwikkeld zijn.
Balans
De balans zal onderdeel zijn van de jaarrekening. Deze kan aangeven wat de huidige toestand van de onderneming is. Hierop zullen alle veranderingen aangegeven worden in de bezittingen en de schulden van een onderneming.
Winst- en verliesrekening
Grotere ondernemingen zullen ieder jaar ook een winst- en verliesrekening moeten publiceren. Hierin zullen alle kosten verrekend worden met de omzet om na te gaan of de onderneming winst of verlies heeft gemaakt. Kleine ondernemingen zoals eenmanszaken hoeven geen winst- of verliesrekening te publiceren.
Kasstroomoverzicht
Om de cashflow van een bedrijf te kunnen beoordelen, zullen ondernemingen ook een kasstroomoverzicht moeten opstellen. Het kasstroomoverzicht laat zien of een onderneming het geld verantwoordelijk gebruikt. Hier zullen de normale inkomsten van normale operationele activiteiten opgenomen moeten worden.
Echter zult u ook de geldstromen van investeringen en financieringen aan het kasstroomoverzicht moeten toevoegen. Een kasstroom zal ook gebruikt worden om te berekenen hoe snel de rekeningen betaald kunnen worden.
Toelichting op de jaarrekening
Om de waarderingen van bepaalde activa of passiva te kunnen verklaren, zal de onderneming een toelichting op de jaarrekening moeten voorzien. In deze toelichting zullen de verschillende waarderingsregels vermeld moeten worden die kunnen verklaren hoe de waarden aan de activakant tot stand kwamen.
Functies van het jaarverslag
Voor veel bedrijven is het jaarverslag een zeer vervelende zaak om publiek uit te brengen. Hier staat namelijk zeer veel informatie over de organisatie op. Daarnaast hebben het jaarverslag en de jaarrekening ook nog een aantal andere functies.
Informatie verstrekken aan stakeholders
Een van de belangrijkste functies van een jaarverslag is om informatie over de onderneming en de financiële situatie aan de aandeelhouders te kunnen geven. Met dit verslag wordt er uitleg gegeven over bepaalde situaties die zich doorheen het jaar hebben voorgedaan.
Verantwoording van het gevoerde beleid
In een jaarverslag zal een onderneming ook met cijfers kunnen aantonen waarom er voor een bepaald beleid gekozen werd in plaats van andere mogelijkheden. Het kan natuurlijk zijn dat het gekozen beleid voor de eerste maanden van het jaar niet goed was en dat er in de tweede helft van het jaar een beleidshervorming plaatsvond.
Overzicht van financiële prestaties
Een andere belangrijke functie van een jaarverslag is dat de onderneming een overzicht toont van de financiële prestaties van de onderneming. Dit is vooral aantrekkelijk voor kredietinstellingen die een lening gegeven hebben aan de onderneming of voor investeerders die eventueel aandelen van het bedrijf zouden willen kopen.
Wettelijke vereisten voor het jaarverslag
Een jaarverslag uitbrengen is geen keuze, elke grotere onderneming zal wettelijk verplicht zijn om jaarlijks een jaarrekening en een jaarverslag bij de KVK binnen te brengen. Er zijn echter nog een aantal andere verplichtingen waaraan een onderneming zal moeten voldoen wanneer het aankomt op een jaarverslag.
Verplichting tot publicatie
Er zijn bepaalde ondernemingen die ieder jaar een verplichting hebben om de jaarrekening en een jaarverslag te publiceren. Deze ondernemingen moeten deze binnenbrengen bij de Kamer van Koophandel. De soorten ondernemingen die deze verslagen moeten indienen zijn:
- Vennootschappen zoals bv’s en nv’s
- Coöperaties
- CV’s en VOF’s
- Stichtingen en verenigingen die 2 opeenvolgende jaren meer dan 6 miljoen in omzet hadden
- Onderlinge waarborgmaatschappijen
Kleine ondernemingen zoals ZZP’ers of eenmanszaken hoeven deze informatie niet te publiceren. Echter zullen ze hun jaarrekening wel moeten opstellen voor het bijhouden van hun eigen boekhouding.
Normen voor financiële rapportage
Om alles overzichtelijk te houden, moeten ondernemingen zich houden aan verschillende normen wanneer ze hun jaarverslag en jaarrekening opstellen. Enkele voorbeelden van deze normen zijn de IFRS en de GAAP
- IFRS: ook bekend als International Financial Reporting Standard, zijn normen die wereldwijd gebruikt worden in de boekhouding. Deze normen werden opgesteld door de International Acounting Standards Board. Ze hebben deze ontwikkeld met de intentie om ze overal ter wereld te kunnen gebruiken. Ze worden het meest binnen Europa gebruikt.
- GAAP: De General Accepted Accounting Principles zijn normen die vooral gebruikt worden in de Verenigde Staten. Echter zijn er ook verschillende landen in Europa die een boekhouding volgens deze normen accepteren.
Vereiste voor openbaarmaking
Elke onderneming die een jaarrekening en een jaarverslag moet indienen, zal deze indirect ook openbaar moeten maken. Wanneer een onderneming deze bij de KVK indient, zullen ze namelijk opgenomen worden in het handelsregister.
Iedereen heeft toegang tot het handelsregister en kan deze verslagen opvragen. Ook zullen ondernemingen deze moeten delen met aandeelhouders en financiële instellingen. De ondernemingen hoeven deze informatie niet publiek te plaatsen.
Analyse en gebruik van het jaarverslag
Zoals we het eerder al gezegd hebben, heeft het jaarverslag ook een functie voor derde partijen. We leggen een aantal gebruiken voor als voorbeeld.
Gebruik door investeerders en analisten
Investeerders en analisten zullen verschillende jaarverslagen met elkaar vergelijken om te analyseren hoe de toekomst van het bedrijf eruitziet. Financiële instellingen zullen deze informatie bekijken om na te gaan of de solvabiliteit van het bedrijf hoog genoeg is om een lening goed te keuren.
Beoordeling van bedrijfsprestaties
Doordat de verschillende informatie over winsten, kosten en investeringen op het jaarverslag komen te staan, is het voor financiële instellingen eenvoudig om de prestaties van een bedrijf te kunnen beoordelen. Ook kunnen deze resultaten vergeleken worden met de jaarrekeningen van andere ondernemingen in dezelfde sector zodat men er achter kan komen welk bedrijf de beste prestaties heeft geleverd.
Trendanalyse en benchmarking
Door verschillende jaarrekeningen en jaarverslagen van een bepaalde onderneming te vergelijken, zullen investeerders en financiële instellingen een trend kunnen vaststellen over de financiële gezondheid. Dit toont een dalende of stijgende lijn aan.
Vaak zal het jaarverslag ook een benchmark vormen voor de prestaties van het volgende jaar. Het jaar nadien kan er bepaald worden of de onderneming beter of slechter gepresteerd heeft.
Duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO)
Er zijn verschillende bedrijven die zich zullen focussen op duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Zo proberen ze bijvoorbeeld zich aan de milieubeschermingsvoorschriften te houden of ze proberen te beleggen in groene aandelen. Dit zal echter ook een impact hebben op de jaarverslagen.
Integratie van MVO in jaarverslagen
Ondernemingen die aan MVO doen, zullen deze informatie ook kunnen delen in hun jaarverslagen. Dit zal gebeuren in een apart MVO jaarverslag. Het zal namelijk aantrekkelijk zijn voor investeerders die duurzaam willen beleggen. Hier krijgt men vaak een extra belastingkorting op wanneer er winst gemaakt wordt.
Rapportage over duurzaamheidsinitiatieven
In het MVO jaarverslag zal een onderneming alle informatie kunnen geven over de verschillende manieren waarop er dat jaar aan duurzaam ondernemen werd gedaan, maar ze kunnen hier ook hun intenties van de volgende jaren weergeven.
Jaarverslag: internationale aspecten
Jaarverslagen zijn ook interessant op internationaal vlak. Er zijn namelijk veel investeerders die ook in buitenlandse markten willen investeren. Echter hebben verschillende landen vaak ook andere manieren van het uitbrengen van deze verslagen.
Verschillen in jaarverslagen per land
De verschillen in de jaarverslagen per land zullen afhangen van de normen die gebruikt worden. In de Verenigde Staten van Amerika worden bijvoorbeeld de GAAP normen gebruikt, die zeer specifieke regels hebben, terwijl er in Europa vaak gebruikgemaakt wordt van de IFRS normen.
Globalisering en internationale standaarden
Ondernemingen zoals de International Accounting Standards Board hebben als doel om in zoveel mogelijk verschillende landen dezelfde boekhoudkundige normen te hanteren. Binnen Europa is dit al bijna volledig het geval. Het voordeel van de IFRS normen is dat deze jaarverslagen onder deze normen tegenwoordig ook meestal in de VS geaccepteerd zullen worden.
Conclusie
Een jaarverslag is een verplichting voor grotere ondernemingen en ZZP’ers en eenmanszaken moeten geen jaarverslag publiek maken. Zelf zullen ze wel een jaarrekening moeten bijhouden en ze kunnen best ook voor zichzelf een jaarverslag maken. Ondernemingen zoals bv’s, nv’s, coöperaties en stichtingen, en verenigingen onder bepaalde voorwaarden zullen wel jaarlijks een verslag moeten uitbrengen. Dit verslag zal namelijk gebruikt worden om de financiële gezondheid van een onderneming in kaart te brengen. Deze verslagen worden dan gebruikt om benchmarks op te stellen en investeerders zullen deze gebruiken om te bepalen of ze willen investeren in de onderneming of niet.