Door Luuk Bakker

Heffingskortingen

Heffingskortingen zijn kortingen op de inkomstenbelasting die afhankelijk zijn van persoonlijke omstandigheden. Ze zijn bedoeld om de belastingdruk voor specifieke groepen zoals ouderen, arbeiders, of mensen met een handicap te verlichten. Dit artikel richt zich op iedereen die meer wil weten over de verschillende soorten heffingskortingen en hoe ze van toepassing kunnen zijn op hun fiscale situatie.

Wat zijn heffingskortingen?

Een heffingskorting is een korting die betrekking heeft op uw inkomstenbelasting en hoeveel u hiervoor moet betalen. Er zijn echter verschillende soorten heffingskortingen waar u recht op kunt hebben. Welke heffingskortingen er op uw inkomstenbelasting toepasbaar zijn, zal moeten worden bepaald aan de hand van uw persoonlijke situatie. 

Het doel van de heffingskortingen is om personen in bepaalde situaties te kunnen helpen door de belastingen op hun inkomen te verminderen. Ze zijn er dus om de mensen in loondienst of om de werkgevers in specifieke situaties te helpen. 

Soorten heffingskortingen

Wanneer het aankomt op heffingskortingen op uw inkomen, zijn er verschillende soorten heffingskortingen waar u recht op zou kunnen hebben. Enkele voorbeelden van deze heffingskortingen zijn de volgende. 

Algemene heffingskorting

Zoals de benaming al zegt is de algemene heffingskorting iets waar iedereen die in Nederland woont recht op heeft. Hoeveel korting u krijgt hangt af van uw inkomen en zal dus voor iedereen anders zijn. Zo zal het namelijk berekend worden over de hoogte van uw inkomen, hoe hoger uw inkomen, hoe lager de heffingskorting zal zijn. In sommige gevallen kan het zelfs zijn dat u geen recht meer heeft op de heffingskorting aangezien uw inkomen te hoog is. 

Arbeidskorting

De arbeidskorting is een korting voor alle mensen die werkzaam zijn in Nederland. Tot deze groep behoren de volgende groepen: 

  • Mensen die in loondienst werkzaam zijn 
  • Zelfstandigen
  • Mensen met resultaat uit overige werkzaamheden

Nederlanders die in het buitenland wonen en die toch hun belasting betalen in Nederland, kunnen recht hebben op deze arbeidskorting. Echter zal het land waarin u dan woont wel tot een bepaalde groep landen moeten behoren. Dit zijn de landen van de EU/EER, de BES-eilanden en Zwitserland. Indien u hier buiten woont zult u geen recht hebben op de arbeidskorting

Ouderenkorting

Oudere mensen die in Nederland wonen zullen vanaf een bepaalde leeftijd in een nieuw belastingstelsel terechtkomen. Zo zullen ze verschillende belastingvoordelen hebben en zullen ze genieten van de AOW-kortingen. AOW staat voor Algemene Ouderdomswet en heeft betrekking op de pensioenleeftijd van een persoon. Dit is ook de leeftijd waarop u uw AOW-uitkering krijgt. Om deze heffingskorting te krijgen, zult u dit moeten aanvragen op uw belastingaangifte.

Jonggehandicaptenkorting

Mensen die op relatief jonge leeftijd al een handicap hebben of die gedurende hun leven een handicap krijgen, zullen recht hebben op een Wajong-uitkering. Deze uitkering is enkel voor mensen die in Nederland wonen. U zult hier enkel recht op hebben als u niet meer dan 75% van het minimumloon kunt verdienen. Voor deze mensen bestaat er ook nog een extra heffingskorting die jaarlijks bepaald wordt. In 2023 bedraagt de jonggehnadicaptenkorting € 820. 

Overige specifieke kortingen

Er zijn nog een aantal specifieke situaties waarin u andere heffingskortingen op uw belastingen zou kunnen krijgen. Deze heffingskortingen zult u echter altijd zelf moeten aanvragen via de belastingdienst. Een voorbeeld van zo’n heffingskorting is korting op groene beleggingen. Wanneer u bijvoorbeeld aandelen hebt van een organisatie die deelneemt aan een bepaald project voor milleubescherming, zult u over het rendement dat u hierop krijgt een hogere beleggingskorting krijgen. 

Een andere specifieke korting is de inkomensafhankelijke combinatiekorting. Wanneer uw fiscale partner bijvoorbeeld niet werkt, kan de heffingskorting van de minstverdienende partner bij uw heffingskorting geteld worden. Dit hoeft echter niet het geval te zijn.

Toepassing van heffingskortingen

Om de heffingskortingen toe te kunnen passen op uw belastingen zult u in een specifieke situatie moeten zitten of zelf iets moeten aanvragen.

Voorwaarden voor toepassing van heffingskortingen

Verschillende heffingskortingen, die invloed hebben op de verschuldigde inkomstenbelasting, hebben andere voorwaarden waar u aan moet voldoen om deze te kunnen krijgen. Zo zult u voor de ouderenkorting bijvoorbeeld de AOW-leeftijd moeten hebben, indien u de algemene heffingskorting wilt krijgen zal uw inkomen onder een bepaalde grens moeten liggen. Het is dus zeer belangrijk dat wanneer u recht heeft op een van deze kortingen, u er ook voor zorgt dat u blijft voldoen aan deze voorwaarden. 

Berekening van heffingskortingen

De berekeningen van heffingskortingen hangen ook af van de situatie. Zoals eerder gezegd zal het bij de arbeidskorting en bij de heffingskorting afhangen van hoeveel uw inkomen is. 

Als u echter niet werkt, maar uw partner verdient minder dan een bepaald bedrag, kunt u echter wel nog uw heffingskorting krijgen. In dit geval zal de heffingskorting vaak wel worden uitbetaald. 

Impact op belastbaar inkomen

De heffingskortingen hebben invloed op uw belastbaar inkomen. Ze zullen het namelijk verlagen. De bedragen waar u recht op heeft zullen vaak onbelastbaar zijn, waardoor u dus minder aan de belastingen hoeft te betalen. Ook zijn er verschillende heffingskortingen die invloed hebben op de premies die u zou moeten betalen. Het is dus altijd goed om na te gaan of er verschillende heffingskortingen zijn waar u recht op heeft. 

Doelgroepen voor heffingskortingen

Heffingskortingen zijn er om mensen in bepaalde groepen te kunnen helpen of om hun financiële situatie minder zwaar te maken. Enkele voorbeelden zijn: 

  • Ouderenkorting: de doelgroep van deze heffingskorting zijn de mensen die de AOW-leeftijd bereikt hebben en dus een AOW-uitkering krijgen. Het is voor jongere mensen dus niet mogelijk om te genieten van deze heffingskorting. 
  • Jonggehandicaptenkorting: mensen die een handicap hebben waardoor ze minder dan 75% van hun minimumloon kunnen verdienen, zijn de doelgroep van deze korting. 
  • Arbeidskorting: om de mensen die werkzaam zijn in Nederland te ondersteunen hebben ze recht op een arbeidskorting. Dit geldt zowel voor mensen in loondienst als voor zelfstandigen. Echter is deze korting vooral bedoeld voor de mensen met een lager inkomen. Daarom zult u vanaf een bepaald inkomen geen recht meer hebben op deze heffingskorting. 

Aanpassingen op basis van leeftijd, werkstatus, inkomen

Op de kortingen zelf kunnen ook nog aanpassingen plaatsvinden. Indien uw inkomen drastisch verandert, hoeft u geen belastingen te betalen voor de inkomsten die u normaal gezien zou krijgen. Dit geldt ook indien uw werkstatus verandert. Ook zijn er aanpassingen wat betreft uw belastingaanslag aan de hand van uw leeftijd. Het grootste voorbeeld hiervan is dat wanneer u de AOW-leeftijd bereikt, u in een andere belastingregeling terechtkomt en minder belasting en premies hoeft te betalen. 

Berekeningsmethoden van heffingskortingen

Om de heffingskortingen te kunnen berekenen worden er specifieke methoden gebruikt. Er zijn echter verschillende soorten berekeningen. 

Vaste bedragen vs. inkomensafhankelijke bijdrage

Voor bepaalde heffingskortingen, zoals de jonggehandicaptenkorting, zal er een bedrag aan het begin van het jaar bekendgemaakt worden. Dit bedrag zal voor iedereen in deze situatie hetzelfde zijn.

Echter zijn er ook heffingskortingen die op een andere manier berekend worden. Zo is de algemene heffingskorting bijvoorbeeld gelinkt aan hoeveel inkomen u heeft. Hoe meer inkomsten u heeft, hoe lager dit bedrag zal liggen. 

  • Tot € 22.661 heeft u in 2023 een heffingskorting van € 3.070
  • Tussen € 22.661 en € 73.031 zult u uw heffingskorting kunnen berekenen met de formule € 3.070 - 6,095%* (uw belastbaar inkomen van werk en woning - € 22.660)
  • Iedereen met een inkomen boven € 73.031 zal recht hebben op € 0 heffingskorting. 

Maximale bedragen en afbouw

Voor mensen die niet veel geld verdienen kan het soms zelfs zijn dat hun belastbaar inkomen minder is dan de heffingskorting van € 3.070. In dit geval zal het maximale bedrag van de heffingskorting gelijk zijn aan de belastingen die u zou moeten betalen. Voorheen kon het resterende bedrag van deze heffingskorting nog uitbetaald worden. Echter, de belastingdienst is sinds 2009 bezig met de afbouw om deze uitbetaling te schrappen. Dit heeft vooral betrekking op de mensen die de AOW-leeftijd bereikt hebben. In 2023 zal dit voor het eerst € 0 zijn. 

Uitbetaling van heffingskortingen

Nu u weet wat de verschillende heffingskortingen zijn, is het belangrijk dat u weet hoe deze verrekend zullen worden met uw belastingen of hoe deze uitbetaald zullen worden. 

Verrekening met te betalen belasting

De heffingskortingen zullen niet zomaar aan u betaald worden, deze zullen namelijk op uw belastingaangifte meteen verrekend worden. Indien u na de verrekening nog belastingen moet betalen, zult u hier een aanslag voor krijgen. Indien u gedurende het jaar te veel belasting betaald hebt, zult u bericht ontvangen dat u nog geld terugkrijgt. Na het ontvangen van dit bericht zal het geld binnen een week op uw rekening staan. 

Maandelijkse of jaarlijkse uitbetaling

U heeft de keuze om jaarlijks of maandelijkse uitbetalingen te krijgen van de belastingdienst wanneer u recht heeft op een belastingteruggave. Wat betreft het totaalbedrag zal dit geen impact hebben. Echter kunt u het geld wat u bij maandelijkse uitbetalingen krijgt, wel op een spaarrekening zetten wat ervoor zorgt dat u meer fiscale voordelen kunt krijgen. 

Fiscale implicaties van heffingskortingen

Aangezien de heffingskortingen een impact zullen hebben op uw belastingen, zal er ook een impact zijn op fiscaal vlak. 

Effect op netto-inkomen

Wanneer u in loondienst bent zullen alle kosten al ingehouden worden voordat ze op uw bankrekening gestort worden. Dit betekent dus ook dat het geen negatief effect zal hebben op uw netto-inkomen. Indien u uiteindelijk te veel belasting betaald heeft en u nog een teruggave ontvangt, zal dit uw netto-inkomen verhogen. 

Samenhang met andere fiscale regelingen

Bij bepaalde heffingskortingen zijn er ook andere fiscale regelingen. Bijvoorbeeld wanneer u de AOW-leeftijd bereikt heeft, zult u over het algemeen minder belastingen moeten betalen dan iemand die de AOW-leeftijd nog niet heeft bereikt. Echter zult u ook nog andere voordelen hebben waardoor u zelfs met de AOW-uitkering relatief gunstig zit. 

Regelgeving en wijzigingen in heffingskortingen

Belastingen en heffingskortingen zullen ieder jaar opnieuw bekeken worden. Zo zal men vaak rekening houden met inflaties en met algemene prijsstijgingen. 

Wettelijke basis voor heffingskortingen

Voor heffingskortingen zoals de ouderenkorting en de jonggehandicaptenkorting zijn er wetten die deze heffingskortingen verplichten. 

  • Ouderenkorting: Bij de ouderenkorting is de wet die dit voorschrijft de Algemene Ouderdomswet. 
  • Jonggehandicaptenkorting: de Wajongwet, ook wel bekend als de “Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten” is de basis van de jonggehandicaptenkorting

Recente en toekomstige wijzigingen

Zoals we al uitgelegd hebben zijn er verschillende wijzigingen die jaarlijks doorgevoerd zullen worden wat betreft de belastingen. Zo heeft men in 2023 de zelfstandigenaftrek, een heffingskorting alleen geldig voor zelfstandigen, verlaagd naar € 5.030. Echter is dit ook een proces in afbouw met vooruitzicht om het in 2027 op € 0 te krijgen. 

Nederland werkt momenteel niet met een schijvensysteem voor de belastingen, echter heeft het kabinet wel een voorstel gedaan om hierop over te stappen en om 2 nieuwe schijven in te brengen.

Internationale vergelijking van heffingskortingen

Wanneer we het systeem van Nederland bekijken en vergelijken met andere landen zien we dat er veel verschillen zijn wat betreft de heffingskortingen. 

Heffingskortingen in andere landen

Als we bijvoorbeeld naar België kijken zien we dat er in dit land gewerkt wordt met een schijvensysteem. De schijven worden ingedeeld op basis van inkomsten. De mensen die in de laagste schijf zitten, betalen een stuk minder inkomstenbelasting dan de mensen die in hogere belastingschijven zitten. De eerste schijf is een bepaald bedrag dat voor iedereen hetzelfde is waar geen belastingen over betaald hoeven worden. Ook zult u alleen met het inkomen dat in de volgende schijf valt, belasting moeten betalen over die schijf. 

Dit schijvensysteem werkt als volgt: mensen met een inkomen tot € 20.000 hebben € 7.000 in de belastingvrije schijf en € 13.000 in de eerste belastingschijf met 15% belasting. Over deze 13.000 euro moeten ze dus 15% belastingen betalen. 

Als deze persoon de grens van 20.001 euro overschrijdt en bijvoorbeeld 26.000 euro verdient, zal dit bedrag in de volgende belastingschijf van 17% terechtkomen. In dit geval zal deze persoon € 7.000 aan belastingvrij inkomen hebben, 13.000 euro waar 15% belasting over betaald wordt en € 6000 waar 17% belasting over betaald moet worden. Bij dit systeem betaalt u meer belastingen indien u meer inkomen heeft 

Verschillen in toepassing en effect

In Nederland worden de heffingskortingen aan het einde van alle berekeningen gedaan. We kunnen dus zeggen dat deze kortingen pas op het einde toegepast zullen worden. Echter, wanneer u met een schijvensysteem werkt, weet u op voorhand al hoeveel van uw inkomen niet belast zal worden. Ook is het bij dat systeem voor mensen eenvoudiger om hun belastingen te berekenen. 

Controverses en discussies over heffingskortingen

Sommige wijzigingen in de regelingen van de belastingen worden niet met open armen ontvangen. Wanneer een bepaalde heffingskorting bijvoorbeeld daalt, zullen de mensen op wie dit van toepassing is, meer belasting moeten betalen. 

Discussies over rechtvaardigheid en effectiviteit

In Nederland betaalt iedereen die een inkomen heeft tot € 73.031 hetzelfde percentage aan belastingen. De heffingskorting zal er echter voor zorgen dat de belastingaanslag iets verder zal dalen. Dit vinden veel mensen oneerlijk aangezien de heffingskorting niet al te veel verschil maakt voor de mensen die tussen de laagste grens en de hoogste grens zitten. De wijzigingen in de heffingskortingen of andere kortingen op het belastbaar inkomen, zullen vaak vanaf een bepaald moment ingevoerd worden. Zo hebben zelfstandigen die nu beginnen, minder belastingvoordeel dan de mensen die vorig jaar begonnen zijn. Dit zal vaak leiden tot een discussie over de rechtvaardigheid van de afbouw. 

Impact op specifieke bevolkingsgroepen

Sommige wijzigingen in de heffingskortingen zullen alleen impact hebben op een bepaald deel van de bevolking. De grootte van deze bevolkingsgroepen bepaalt vaak hoeveel protesten er tegen de wijzigingen kunnen komen. 

Conclusie 

Heffingskortingen zijn een kortingen die het bedrag van uw belastingaanslag verminderen. Deze kortingen zijn bedacht om mensen die minder breed hebben, niet evenveel belasting te betalen als de mensen die veel verdienen. Ook zijn er speciale situaties waarbij mensen extra voordelen kunnen krijgen, zoals wanneer ze de pensioenleeftijd bereikt hebben of als ze mentale of fysieke beperkingen hebben waardoor ze minder dan 75% van hun minimuminkomen verdienen. U zult zelf na moeten gaan of u al dan niet recht heeft op een bepaalde heffingskorting. Indien u recht heeft op een niet algemene heffingskorting, moet u deze zelf via de belastingaangifte aanvragen om van de heffingskortingen te kunnen genieten.