Door Luuk Bakker

Curator

Een curator is een gekwalificeerde professional, benoemd door de rechtbank, die toezicht houdt op financiële aangelegenheden in situaties van faillissement of insolventie. In dit artikel bekijken we waarom een curator nodig is, hoe deze wordt benoemd, en welke bevoegdheden hij heeft.

Curator definitie

Curator is de persoon die is aangesteld om toezicht te houden op het liquidatieproces. De rol van een curator is breed en complex, met een focus op het zoveel mogelijk waarborgen van financiële stabiliteit tijdens uitdagende tijden en het afleggen van verantwoording aan de rechter commissaris. Van het beheren van geld en bezittingen tot het afwikkelen van schulden, elke taak vereist zorgvuldige afwegingen en een juridisch inzicht. 

Verschil tussen curator en bewindvoerder

Een duidelijk onderscheid bestaat tussen een curator en een bewindvoerder. Een bewindvoerder is een persoon die de financiële zaken of het vermogen van een ander beheert. Hij wordt aangesteld wanneer zijn beschermeling dit om verschillende redenen niet kan doen (ziekte, leeftijd of andere). De bewindvoerder zorgt voor de belangen en het welzijn van de persoon.

Een curator is meestal betrokken bij het faillissementsproces of de liquidatie van een bedrijf. Hij wordt door de rechtbank of een andere bevoegde instantie aangesteld om het vermogen van de schuldenaar te beheren.

Benoeming van de curator

De benoeming van een curator is geen willekeurig proces. Het vindt plaats wanneer een bedrijf of individu niet aan de financiële verplichtingen kan voldoen. Hierbij gaat het om het niet nakomen van cruciale financiële verplichtingen, zoals het betalen van openstaande schulden, leningen, belastingen of andere financiële verplichtingen binnen een bepaalde termijn. 

Proces van benoeming door de rechtbank

Het aanstellen van een curator is een vrij complex proces. Laten we dit in detail bekijken:

  1. Initiatie van het proces: de schuldenaar, crediteuren of de rechtbank moeten de faillissementsprocedure van het bedrijf starten;
  2. Overweging van de zaak door de rechtbank: de rechtbank moet bepalen of de situatie geschikt is voor faillietverklaring;
  3. Aanstelling van een curator: de rechtbank wijst een gekwalificeerde specialist in recht of financiën aan;
  4. Afronding van het proces: de curator presenteert een rapport aan de rechtbank.

Kwalificaties en vereisten voor curatoren

Deze professionals moeten de nodige vaardigheden bezitten om de complexe taken effectief uit te voeren. Tot de kwalificaties behoren:

  • Licentiëring: curatoren moeten een hogere juridische opleiding hebben en over de juiste licentie beschikken;
  • Ervaring in de financiële sector: de specialist moet kunnen omgaan met financiën en activa;
  • Overeenstemming met ethische normen: de curator moet onafhankelijk en eerlijk handelen;
  • Managementvaardigheden: de specialist moet in staat zijn om faillissementsprocessen te coördineren.

Verantwoordelijkheden van de curator

De verantwoordelijkheden van een curator omvatten een breed scala aan taken.

Beheren van boetes uit faillissementen

De curator heeft de bevoegdheid om de activa en verplichtingen van de failliet te beheren. Zo moet hij een inventarisatie uitvoeren, deze waarderen, verkopen en verdelen onder de crediteuren.

Beoordeling van schuldvorderingen

De curator is verplicht om de prioriteit van schuldbetalingen aan crediteuren vast te stellen. In Nederland bestaat er een hiërarchie van crediteuren, volgens welke hun vorderingen worden voldaan. Meestal worden schulden eerst aan de staat betaald, en als laatste aan gewone crediteuren.

Verkoop van activa

De curator is verplicht om de activa van de schuldenaar te verkopen om zijn schulden af te lossen. De specialist organiseert de hele verkoop. Dit kan gebeuren via veilingen, directe verkopen of andere methoden.

Zeer delicate afwikkeling van schulden

De curator verdeelt de middelen onder de crediteuren in overeenstemming met de vastgestelde hiërarchie. Hij regelt alle juridische en financiële aspecten.

Rechten en bevoegdheden van de curator

Een curator krijgt te maken met verschillende rechten en bevoegdheden.

Specifieke rechten en bevoegdheden van curatoren

Curatoren worden uitgerust met specifieke rechten en bevoegdheden om hun taken effectief uit te voeren. Zij kunnen beslissingen nemen met betrekking tot de activa, schulden en het beheer van bedrijfszaken.

Toegang tot de bedrijfsadministratie

De curator heeft toegang tot alle bedrijfsdocumentatie en boekhoudkundige gegevens. Dit stelt de specialist in staat om de staat van het bedrijf te analyseren.

Recht om rechtszaken te starten of overeenkomsten te ontbinden

De curator kan nieuwe rechtszaken starten of reeds lopende rechtszaken voortzetten namens de failliet. Bovendien heeft hij de bevoegdheid om contracten van de failliet te ontbinden.

Curator in de procedure van faillissement

De hele procedure begint met een faillissementsaanvraag door de schuldenaar of de crediteuren. Daarna wordt een curator benoemd. Hij analyseert de financiële situatie van het bedrijf, waardeert de activa, verkoopt ze en verdeelt de opbrengst onder de crediteuren.

De curator onderhoudt altijd nauw contact met de crediteuren. Hij informeert hen over het proces, organiseert bijeenkomsten en bespreekt de methoden voor het terugbetalen van de middelen. De curator is verplicht om de situatie eerlijk en onpartijdig te beoordelen en om de eisen van de crediteuren zo goed mogelijk te voldoen.

Bovendien is de professional verplicht om regelmatig verslag uit te brengen over de voortgang van de zaak aan de rechtbank. De rapportage moet informatie bevatten over de staat van de activa, betalingen aan crediteuren en andere administratieve kwesties.

Vergoeding en kosten van de curator

Curatoren ontvangen een vergoeding voor hun diensten. Dit kan een vast tarief zijn, evenals een percentage van de gerealiseerde activa. Bovendien kunnen extra kosten worden vergoed die verband houden met faillissementsprocedures. Dit kunnen kosten zijn voor heffingen, het inschakelen van advocaten en accountants.

De beloning voor het werk wordt vaak bepaald door de rechtbank of volgens de regels van professionele verenigingen. Meestal worden de kosten van de curator gedekt uit de activa van de failliet voordat deze onder de crediteuren worden verdeeld.

Ethische overwegingen voor de curator

De curator in faillissementsprocedures staat voor complexe ethische uitdagingen. Juist daarom moet hij eerlijk zijn en onpartijdige beslissingen nemen. Hij moet zowel ten opzichte van de schuldenaar als de crediteuren gelijk behandelen. Verder moet de curator vertrouwelijke bedrijfsinformatie op verantwoorde wijze behandelen, rekening houdend met privacyregels en ethische normen.

De specialist kan geconfronteerd worden met situaties waarin zijn persoonlijke belangen of de belangen van andere partijen kunnen conflicteren met de belangen van het faillissementsproces. De curator moet dergelijke situaties identificeren en maatregelen nemen om ze op te lossen. In sommige gevallen kan het nodig zijn om een deel van of alle bevoegdheden over te dragen aan een ander onafhankelijk persoon.

Curator en internationale aspecten

De rol van curatoren verschilt per land en internationale faillissementsprocedures kunnen complex zijn. Curatoren moeten niet alleen vertrouwd zijn met de lokale wetgeving maar ook internationale nuances begrijpen om een probleemloze afhandeling te waarborgen.

Curatoren moeten mogelijk samenwerken met buitenlandse curatoren, grensoverschrijdende schulden en activa regelen. Daarom is het voor de specialist ook belangrijk om kennis te hebben van internationaal recht. Dit geldt met name voor kwesties met betrekking tot belastingen, gegevensoverdracht en rechten op intellectueel eigendom.

Conclusie

In afsluiting vormt de rol van een curator een delicaat evenwicht tussen financiële, strategische en juridische overwegingen. De specialist staat voor ethische uitdagingen, zoals belangenconflicten, waarbij eerlijkheid en rechtvaardigheid de leidraad vormen. Internationale aspecten voegen complexiteit toe, waardoor vertrouwdheid met lokale en internationale wetgeving essentieel is. Kortom, de curator waarborgt financiële orde met een combinatie van juridische, financiële en ethische expertise.