Wat zijn effecten?
Effecten vertegenwoordigen financiële instrumenten die verhandelbaar zijn op de kapitaalmarkten. Ze kunnen worden gekocht of verkocht. Sommigen noemen ze ook 'waardepapieren' of 'financiële activa'.
Soorten effecten
Er zijn verschillende soorten effecten:
- Aandelen vertegenwoordigen eigendomsbelangen in een bedrijf. Door ze te verwerven, koopt de investeerder een deel van het bedrijf en het recht op een aandeel in de winst;
- Obligaties zijn schuldbewijzen van ondernemingen of overheden. Wanneer u ze koopt, leent u in feite geld aan de uitgever. Deze verbindt zich er op zijn beurt toe om ze na een bepaalde periode met rente terug te betalen;
- Derivaten zijn afgeleide instrumenten gebaseerd op de waarde van onderliggende activa. Tot deze categorie behoren bijvoorbeeld futures, opties en swaps.
Deze effecten vormen de bouwstenen van de financiële markten, waar investeerders handelen met als doel rendement te behalen of risico's te beheren.
Kenmerken van effecten
Effecten vertonen kenmerken die cruciaal zijn voor beleggers.
Verhandelbaarheid van effecten
Verhandelbaarheid bepaalt hoe gemakkelijk waardepapieren op de markt gekocht of verkocht kunnen worden. Dit beïnvloedt de prijsvorming. Hoe meer verhandelbaar een instrument is, des te vlotter kunnen transacties plaatsvinden. Liquiditeit is belangrijk voor beleggers, omdat het hen in staat stelt snel in of uit beleggingen te stappen.
Rendement en risico
Het verwerven van effecten is verbonden met risico, en het potentiële rendement varieert. Over het algemeen gaat een hoger rendement gepaard met een hoger risiconiveau. Beleggers moeten dit onthouden. Bij het kopen van aandelen is er bijvoorbeeld geen garantie dat het bedrijf niet failliet gaat.
Looptijd van effecten
Effecten kunnen kortlopend of langlopend zijn. Kortlopende instrumenten hebben een korte looptijd (meestal tot één jaar). Hieronder vallen bijvoorbeeld wissels en kortlopende obligaties. Langlopende effecten kunnen daarentegen vele jaren geldig zijn. Sommige hebben zelfs geen vaste looptijd. Hierbij kan men denken aan langlopende aandelen en obligaties.
Effecten: Beursgang en beurshandel
Het is zeer belangrijk om de basisprincipes van de beursgang van bedrijven, bekend als IPO (Initial Public Offering), te begrijpen. Daarnaast is het noodzakelijk om vast te stellen hoe de handel op de beurs zelf plaatsvindt.
Beursgang (IPO): proces en impact
Een beursgang, of IPO (Initial Public Offering), is het moment in het bestaan van een bedrijf waarop het voor het eerst zijn aandelen aan het publiek aanbiedt. Tijdens een IPO verkrijgt het bedrijf kapitaal van investeerders, wat het mogelijk maakt om zijn activiteiten uit te breiden.
Beurshandel: kopen en verkopen op de beurs
Na de IPO worden de aandelen van het bedrijf beschikbaar voor verkoop en aankoop. Op de beurs komen vraag en aanbod samen, worden de prijzen van effecten bepaald en reageren beleggers actief op nieuws en economische ontwikkelingen.
Effectenbeurzen
Op de effectenbeurzen wordt gehandeld in effecten. Ze zijn nodig om veilige en transparante transacties te garanderen, evenals liquiditeit. Daar kunnen bedrijven investeerders aantrekken die een instroom van kapitaal zullen bieden.
Voorbeelden van grote beurzen
Laten we enkele voorbeelden van grote effectenbeurzen bekijken. Deze omvatten:
- NYSE: dit is de oudste Amerikaanse effectenbeurs op Wall Street, opgericht in 1792. Het is de grootste effectenbeurs ter wereld qua marktkapitalisatie. Juist op deze beurs wordt de Dow Jones-index bepaald.
- NASDAQ: dit is een jongere Amerikaanse effectenbeurs, opgericht in 1971. Aanvankelijk was het bedoeld voor de handel in aandelen van hightech bedrijven. Echter, tegenwoordig worden op de beurs ook aandelen van andere bedrijven verhandeld.
Beursnotering en regelgeving
Niet elk bedrijf kan zijn aandelen op de beurs noteren. Om dit te doen, moeten aan een aantal criteria worden voldaan. Deze omvatten:
- Het hebben van gecontroleerde financiële verslagen voor meerdere jaren;
- Een bestaande bedrijfsgeschiedenis;
- Het bedrijf heeft een minimumniveau van kapitalisatie bereikt;
- Voldoende aantal vrije aandelen;
- Regelmatige publicatie van financiële rapportages;
- Zakendoen in overeenstemming met de wetten van het land.
Met een beursnotering zijn strikte regels en reguleringen verbonden. Een van deze reguleringen is de Markets in Financial Instruments Directive II (MIFID II). Deze richtlijn is gericht op de regulatie van de financiële markten en de bescherming van beleggers.
Hierbij wordt speciale aandacht besteed aan de transparantie en eerlijkheid van transacties en alle operaties. De regels die worden opgenomen in deze richtlijn zorgen voor de integriteit van de markt en de bescherming van de consumenten. Beleggers krijgen meer volledige informatie, waardoor ze kunnen beslissen om effecten aan te kopen.
Effecten: Risico's en waardering
Bij het overwegen om effecten te verhandelen of aan te kopen, is het belangrijk om de risico's te beoordelen. Daarnaast is het essentieel om te kunnen analyseren wat er op de beurs gebeurt.
Verschillende risico's
De hoofdrisico's zijn:
- Marktrisico: de markt is erg instabiel. Daardoor kunnen prijzen en rentetarieven sterk fluctueren. Dit heeft op zijn beurt invloed op de waarde van effecten. Het kan gebeuren dat ze in de loop van de tijd in waarde dalen en niet renderen.
- Kredietrisico: bij het aanschaffen van obligaties bestaat het risico dat de uitgever niet in staat zal zijn om zijn financiële verplichtingen na te komen. Dit kan gebeuren in het geval van een faillissement.
Er zijn ook andere risico's. Deze omvatten de onmogelijkheid om een effect tegen de marktprijs te verkopen of te kopen, verliezen door slecht functionerende processen, veranderingen in rentetarieven of valutaschommelingen. Het is ook belangrijk te onthouden dat de waarde beïnvloed kan worden door politieke gebeurtenissen en wereldwijde trends in bepaalde sectoren.
Waarderingsmethoden van effecten
De waarderingsmethoden helpen beleggers bij het inschatten van de waarde van effecten. Enkele belangrijke waarderingsmethoden zijn:
- Fundamentele analyse: beleggers bestuderen financiële overzichten, winst- en verliesrekeningen, balansen en andere economische factoren om de intrinsieke waarde van een effect te beoordelen.
- Technische analyse: deze methode richt zich op het bestuderen van historische marktprestaties en prijsbewegingen om trends en patronen te identificeren. Technische analisten gebruiken grafieken en indicatoren om toekomstige prijsbewegingen te voorspellen.
Ook veel gebruikte analysemethoden zijn vergelijkende analyse, Discounted cash flow (DCF) en Dividend discount model (DDM). Het combineren van meerdere waarderingsmethoden en het nemen van een gebalanceerde benadering is vaak nuttig bij het maken van beleggingsbeslissingen.
Fiscale aspecten van effecten
Er bestaat in Nederland geen bijzondere belasting op vermogenswinsten. Dit kan vallen onder de persoonlijke inkomstenbelasting. Bijvoorbeeld, dit wordt gereguleerd door Box 2, als een aandeelhouder ten minste 5% van de aandelen van een bedrijf bezit. Het belastingtarief in Box 2 bedraagt 26,9%.
Voor bedrijven wordt kapitaalwinst beschouwd als belastbaar inkomen en wordt belast tegen het standaard vennootschapsbelastingtarief. Als het inkomen meer dan € 200.000 bedraagt, wordt een tarief van 25,8% toegepast. Voor een bedrag onder deze grens geldt een tarief van 19%.
De dividendbelasting bedraagt 15%. Voor inwoners kan deze belasting worden verrekend met hun persoonlijke inkomstenbelasting in Box 3, waar de inkomsten uit dividenden niet direct worden belast.
Conclusie
Effecten zijn niet alleen financiële beleggingen, het zijn de bouwstenen van de dynamische werking van de financiële markten. Een grondige verkenning van hun functies, risico's en regelgevingskaders versterkt het vermogen van beleggers om doordachte beslissingen te nemen.