Wat is SEPA?
SEPA is een afkorting voor de term Single Euro Payments Area, en het geeft mensen en bedrijven in staat om interne betalingen per land binnen Europa uit te voeren. Hierbij zijn er verschillende vormen die mogelijk zijn: betalingen met bankkaarten, overschrijvingen of zelfs domiciliëring.
Doordat er steeds meer internationale handel is, willen bedrijven vaak betalingen in het buitenland uitvoeren. Om dit zo probleemloos mogelijk te laten verlopen is de SEPA opgesteld. Hierdoor is er in wezen geen verschil meer tussen het land van de persoon die wil betalen en het land van de persoon die betaald moet worden.
SEPA: deelnemende landen
Niet elk land binnen Europa doet mee aan SEPA. Echter zijn er dan weer wel landen buiten de EU die eraan deelnemen.
EU-lidstaten
Alle lidstaten van de EU doen mee aan SEPA, al sinds de oprichting in 2008. Echter konden er toen alleen bankoverschrijvingen mee gedaan worden. Het systeem werd pas volledig geïmplementeerd in 2014 in de EU-landen.
EER-landen
De landen die nog niet bij de Europese Unie horen, maar die wel tot de Europese Economische Ruimte (EER) behoren, nemen ook deel aan SEPA. De EER-landen zijn: Noorwegen, Liechtenstein en IJsland.
Andere deelnemende landen
Sinds 2019 zijn er in totaal 36 landen die deelnemen aan SEPA, de laatste toevoegingen aan de lijst waren Andorra en Vaticaanstad. Ook landen zoals Zwitserland en het Verenigd Koninkrijk nemen deel aan SEPA.
Betalingssystemen onder SEPA
Onder de SEPA regelingen kunt u verschillende soorten betalingen vinden, de soorten zijn: SCT, SDD en SCE.
SEPA Credit Transfer (SCT)
Een SCT, ook bekend als SEPA credit transfer, is een overschrijving tussen consumenten of bedrijven in twee verschillende deelstaten van de SEPA regio. Deze betalingen worden volledig in euro’s gedaan en er zal geen verschil gemaakt worden tussen de landen waar de betaling tussen uitgevoerd wordt.
SEPA Direct Debit (SDD)
Met een SEPA Direct Debit kunt u ondernemingen automatische SEPA incasso’s van uw rekening laten halen. Hiervoor zult u een SEPA mandaat moeten invullen en op moeten sturen naar de organisatie. Dit wordt vooral gebruikt bij betalingen voor bijvoorbeeld elektriciteit en water.
SEPA Cards Framework (SCF)
De bankkaarten die u ontvangt wanneer u een rekening bij een SEPA bank opent, zullen door middel van het SEPA Cards Framework overal in de SEPA zone werken, net zoals bij een binnenlandse betaling.
SEPA voordelen
De SEPA werd ingesteld om de betalingen en verwerkingen van binnenlandse en internationale betalingen op een meer eenvoudige manier te laten verlopen. Ook werd het geïmplementeerd om de kosten van deze verwerkingen te reduceren. Dit waren niet de enige voordelen. Enkele andere voorbeelden zijn de volgende.
Vereenvoudiging van internationale betalingen
Voordat de euro geïntroduceerd werd, moest iedereen bij het overgaan van een grens ook zijn of haar geld laten omzetten in de lokale munteenheid. Dit werd opgelost met de Euro, maar voor bankoverschrijvingen was het vaak nog een heel ander geval om de betalingen uit te kunnen voeren. Met de introductie van de SEPA, kunt u een stuk eenvoudiger betalingen over de grens maken.
Uniformiteit in eurobetalingen
De SEPA regels zorgen er ook voor dat alle betalingen in euro’s op dezelfde manier gebeuren. Hierdoor zal er in elke deelnemende regio op dezelfde manier een betaling geaccepteerd kunnen worden.
Verbeterde efficiëntie en kostenreductie
Internationale betalingen namen vroeger veel tijd in beslag. Zo kwamen er kosten bij kijken voor de administratie voor het verwerken van een buitenlandse betaling, maar ook extra kosten om een betaling naar het buitenland uit te laten voeren. Met de introductie van SEPA worden er in de deelnemende landen dezelfde systemen gebruikt. Hierdoor zijn de kosten van het behandelen van de overschrijvingen naar het buitenland gereduceerd tot een zeer klein bedrag.
SEPA: implementatie
De SEPA kwam met een aantal nieuwe manieren van werken, vooral in de interacties tussen banken in verschillende landen. Het was daarom zeer belangrijk dat alles op een efficiënte manier geïmplementeerd werd.
Stappen voor implementatie door banken
De Deutsche Bank heeft een 4-delig stappenplan gemaakt voor instellingen die naar de SEPA willen overstappen. Het stappenplan gaat als volgt:
- Informeren: eerst zal de instelling zich moeten informeren over wat de SEPA is en wat de voordelen ervan kunnen zijn.
- Inventariseren: men zal een lijst moeten maken van alle aanpassingen en updates die nodig zijn om het SEPA systeem succesvol te kunnen implementeren
- Implementeren: de systemen moeten worden aangepast om met SEPA te kunnen werken. Men moet vervolgens verschillende testfases doorlopen om er zeker van te zijn dat de systemen juist werken.
- Volledige overstap: de laatste stap is het afronden van de testfases en de SEPA systemen doorvoeren voor iedereen.
Vereisten voor bedrijven en particulieren
Om SEPA betalingen te kunnen incasseren of te kunnen beheren zal een bedrijf een incassant ID moeten aanvragen. Indien de aanvraag goedgekeurd wordt zal het bedrijf alle nodige aanpassingen naar het SEPA systeem kunnen en mogen maken. Een van de vereisten waaraan een bedrijf moet voldoen is dat het bedrijf kan garanderen dat het voldoende expertise heeft om de betalingen juist uit te laten voeren.
SEPA: IBAN en BIC
Met de introductie van SEPA kwam ook de introductie van de IBAN en de BIC. Dit werd gedaan om de internationale bankrekeningen te identificeren en om de banken waar de rekeningen geopend zijn te kunnen identificeren.
De rol van de IBAN
IBAN staat voor International Bank Account Number en die speelt een belangrijke rol bij het overschrijven van geld zowel in het binnenland als in het buitenland. Wanneer u bijvoorbeeld een overschrijving naar een van uw vrienden of familieleden wilt doen, hebt u altijd de IBAN nodig.
Hiermee kunnen banken namelijk zien naar welke rekening het bedrag verstuurd moet worden en van welke rekening het komt.
Gebruik van BIC bij SEPA
Om een SEPA mandaat uit te kunnen voeren, zult u naast het vermelden van uw IBAN ook nog de BIC code van uw bank moeten invoeren. BIC staat voor Bank Identifier Code en die moet verplicht vermeld worden bij overschrijvingen naar het buitenland.
SEPA en regelgeving
Om de SEPA te kunnen implementeren, werden er ook internationale regels opgesteld zodat de deelnemende lidstaten alles op dezelfde manier kunnen doen.
Verordeningen en richtlijnen van de EU
Binnen de EU zullen alle grensoverschrijdende betalingen volgens de SEPA regelgeving moeten gaan. Tot 2016 was er nog een implementatieperiode waarbij bepaalde betalingen niet aan deze regels hoefden te voldoen. Dit is echter niet meer het geval en elke onderneming in de deelnemende lidstaten die een betaling doet moet de regelgeving volgen.
Naleving en toezicht
In Nederland houdt De Nederlandsche Bank toezicht om ervoor te zorgen dat alle organisaties en instellingen de regels naleven. Indien er bedrijven of personen zijn die de regels niet naleven, kunnen er sancties opgelegd worden door het openbaar ministerie.
Veranderingen in betalingsverwerking
Een van de grootste doelen van de SEPA is het reduceren van de kosten van en het vereenvoudigen van de betalingsverwerking van internationale overschrijvingen binnen de EU. De SEPA werd eerst alleen geïntroduceerd voor bankoverschrijvingen, en werd daarna verder doorgevoerd totdat alle betalingen verwerkt konden worden volgens de SEPA regels.
Aanpassingen in bedrijfsprocessen
De betalingsverwerking tussen personen en bedrijven werd volledig aangepast waardoor Europese banken en het personeel ook hun werkwijzen moesten aanpassen. Echter werd er bij de introductie van de SEPA een implementatieplan opgesteld waarmee bedrijven zich gedurende meerdere jaren konden aanpassen aan de nieuwe manier van betalen.
SEPA: uitdagingen en kritiek
Net zoals bij elke grote verandering, was er ook kritiek op de invoering van de SEPA. Dit kwam doordat de implementatie van SEPA regels een uitdaging voor de meeste bedrijven.
Implementatie-uitdagingen
De meeste instellingen hadden al een bepaalde werkwijze die voor hen werkte, echter met de introductie van de SEPA moesten heel wat bedrijven hun systemen vervangen en moderniseren. Aangezien iedereen dit op hetzelfde moment deed, zorgde dit soms voor problemen bij internationale overschrijvingen.
Kritiek op de SEPA
Uit de EU-landen was de enige kritiek op de SEPA implementatie dat alles gemoderniseerd moest worden waardoor veel banken nieuwe systemen moesten aanschaffen. Echter was er ook kritiek van landen die niet deelnemen aan de SEPA. Zo werd er eerst gewoon gebruikgemaakt van verschillende valuta’s, maar nu moest alles met de euro gedaan worden. Hierdoor kunnen mensen geld verliezen met het wisselen van valuta.
Conclusie
De SEPA is geïntroduceerd om betalingen tussen verschillende landen in de eurozone, en ook voor een aantal landen daarbuiten, eenvoudiger te maken. Op deze manier kunnen buitenlandse bedrijven een domiciliëring door laten gaan indien er specifiek toestemming voor gegeven wordt. Om deel te kunnen nemen aan de SEPA zullen banken aan een aantal voorwaarden en vereisten moeten voldoen. Hiervoor bestaat een kort stappenplan. De laatste 2 landen die bij de SEPA gevoegd zijn, zijn Andorra en Vaticaanstad.